Zohran Mamdani – In een afwijzing richting cynische Democratische insiders en de opiniepagina van de New York Times , steunden kiezers een democratisch socialist als burgemeester van de grootste stad van het land.
Medio juni verwierp de redactie van de New York Times de geïnspireerde poging van Zohran Mamdani om de volgende burgemeester van New York City te worden. “Wij geloven niet dat meneer Mamdani een plek op de stembiljetten van de New Yorkers verdient”, verklaarde de redactie. De opiniepagina van de krant, die decennialang de koers van de Democratische Partij in New York en nationaal heeft beïnvloed, probeerde Mamdani letterlijk uit het debat over de toekomst van de stad en de partij te schrappen.
Maar Mamdani, de democratisch socialist die zich kandidaat stelde met de steun van trots dissidente figuren zoals senator Bernie Sanders (I-VT) en afgevaardigde Alexandria Ocasio-Cortez (D-NY), verwierp de beoordeling van de gevestigde orde over de race. In plaats daarvan beriep hij zich op de macht van het volk. Met het zelfvertrouwen dat zijn regelbrekende campagne kenmerkte, zei Mamdani : “Dit zijn de meningen van slechts een dozijn New Yorkers. Een democratie zal worden bepaald door bijna een miljoen New Yorkers.”
Daarmee zette de 33-jarige, in Oeganda geboren, moslimstaatswetgever van Queens, die zich in 2025 kandidaat stelde voor de burgemeestersverkiezingen met de oproep dat de Democratische Partij aanzienlijk moediger zou moeten zijn in haar toespraken met gefrustreerde kiezers, een belangrijke politieke test op voor de stad en het land. Zouden Democratische kiezers in een van de meest prominente politieke verkiezingen van 2025 kiezen voor meer terughoudendheid?
Voor lagere verwachtingen? Voor beperktere agenda’s met een beperkte aantrekkingskracht? Of zouden ze de belofte omarmen die Mamdani schetste op de ochtend van een van de heetste verkiezingsdagen in de geschiedenis van de stad: “We naderen de dageraad van een nieuw tijdperk in New York City. We slaan de bladzijde om van de corrupte politiek uit het verleden die deze stad tot de duurste stad van de Verenigde Staten heeft gemaakt”?
De kiezers kozen er resoluut voor om de bladzijde om te slaan en bezorgden Mamdani een verbluffende eerste plaats in de eerste stemronde die meetelde voor de Democratische nominatie voor burgemeester van de grootste stad van het land. Hoewel de uiteindelijke uitslag pas over enkele dagen bekend zal zijn, was Mamdani’s voorsprong van 43,5 procent tegen 36,5 procent op voormalig gouverneur Andrew Cuomo – de kandidaat van de gevestigde orde, die vier jaar geleden aftrad vanwege schandalen over sterfgevallen in verpleeghuizen tijdens de COVID-19-pandemie en seksuele intimidatie – groot genoeg voor Cuomo om zijn nederlaag toe te geven.
“Vanavond hebben we geschiedenis geschreven”, kondigde Mamdani kort na middernacht aan, terwijl hij een reeks uiteenlopende wijken in de stad noemde waar zijn campagne als eerste was geëindigd in zijn streven naar een verrassing die de politieke wereld schokte. “In de woorden van Nelson Mandela: het lijkt altijd onmogelijk totdat het is gebeurd. Vrienden, we hebben het gedaan. Ik word jullie Democratische kandidaat voor burgemeester van New York.”
Ironisch genoeg was het Cuomo – de kandidaat met het meeste geld en de meeste steunbetuigingen van doorgewinterde politieke insiders zoals voormalig president Bill Clinton – die samenvatte waarom en hoe Mamdani de overwinning behaalde. “Vanavond was niet onze avond”, zei Cuomo tegen een menigte aanhangers in zijn verrassende toespraak waarin hij zijn verlies toekende. “Vanavond was de avond van Assemblyman Mamdani. Hij zette een fantastische campagne op touw, raakte jongeren, inspireerde hen en kreeg hen zover dat ze gingen stemmen. En hij voerde echt een zeer impactvolle campagne.”
Zo indrukwekkend dat Mamdani al tot winnaar werd uitgeroepen voordat de ranking-choice-stemming, waarbij de stemmen op de verliezende kandidaten in het veld van elf kandidaten volgende week worden herverdeeld, was afgerond. Dat was logisch, want de derde plaats in de strijd was Brad Lander, de rekenmeester van New York City, die 11,3 procent van de stemmen binnenhaalde. In een van de belangrijkste en meest ontroerende ontwikkelingen van de voorverkiezingscampagne hadden Mamdani en Lander elkaar wederzijds gesteund en samen door de stad getrokken op een eenheidslijst.
De meeste stemmen van Lander, samen met de stemmen van verschillende andere kandidaten die door progressieve groeperingen zoals de Working Families Party worden gesteund, zullen naar verwachting aan Mamdani worden herverdeeld, waardoor hij de Democratische kandidaat wordt.
Lander riep op het overwinningsfeest van Mamdani de uitslag uit tot een overwinning voor “een hoopvolle visie op de toekomst” ten opzichte van “de duistere, zure politiek van het verleden”. Maar die overwinning is slechts de eerste stap naar het burgemeesterschap. Mamdani staat nog steeds voor een zware, dure verkiezingsstrijd tegen zittende burgemeester Eric Adams, een door schandalen geteisterde Democraat die zich kandidaat stelt als onafhankelijke, Republikein Curtis Sliwa, en mogelijk ook tegen Cuomo zelf.
En de campagnevoerders van Stop Mamdani zullen genoeg geld hebben, want zoals de Amerikaanse afgevaardigde Nydia Velázquez, een vroege en enthousiaste Mamdani-supporter, op de verkiezingsavond zei, bedreigt Mamdani “de normale gang van zaken”.
Maar de kracht van Mamdani’s overwinning in de voorverkiezingen – na een campagne waarin door miljardairs gefinancierde, aan Cuomo gelieerde super PAC’s hem fel aanvielen vanwege zijn steun aan de rechten van de Palestijnen, zijn banden met de Democratische Socialisten van Amerika en zijn pleidooi voor een betaalbaarheidsagenda met onder meer een huurstop, gratis bussen en door de stad gerunde supermarkten – zorgde ervoor dat de kandidaat en zijn assistenten zeiden dat ze klaar waren om de partij te verenigen.
En politici die voorheen afstand hielden, zoals gouverneur Kathy Hochul van New York, prezen plotseling Mamdani’s “formidabele grassrootscoalitie… om een veilig, betaalbaar en leefbaar New York City te garanderen.”
“De voorverkiezingen zijn voorbij”, verklaarde Letitia James, procureur-generaal van New York, die tijdens de verkiezingen haar rivaal, Adrienne Adams, voorzitster van de gemeenteraad, had gesteund, maar zich haastte naar Mamdani’s overwinningsbijeenkomst om hem bij te staan en de eenheid van de partij te bevorderen. “Vanavond staat voor een klinkende overwinning”, zei ze.
Dat is belangrijk voor de Democraten in New York. Maar het is ook een belangrijke ontwikkeling in het bredere debat over de toekomst van een Democratische Partij die afgelopen najaar het presidentschap en de controle over het Congres verloor.
“Wat er in New York gebeurt, is een luide boodschap aan de Democratische elite die nog steeds vasthoudt aan oude politiek, die de discussiepunten van focusgroepen opdreunt en te bang is om te zeggen wat er gezegd moet worden”, betoogde Dan Pfeiffer, de voormalige senior adviseur van Barack Obama die nu mede-presentator is van de podcast Pod Save America .
Mamdani zal nu een van de meest prominente Democraten zijn die zich verzetten tegen, zoals hij het zelf noemde, “het fascisme van Donald Trump”. Hij zal zich er ook op toeleggen, zei hij, “om onze stad te besturen als een model voor de Democratische Partij – een partij waar we zonder pardon opkomen voor werkende mensen.”
Dat is niet per se wat de Democratische elite wil. En ook niet wat de amen-hoek van die elite prefereert.
De vernietigende beoordeling van Mamdani’s kandidatuur door The Times weerspiegelde de gevoelens van verdedigers van een mislukte berekening van de Democratische Partij, die al te lang pleit voor het ontwijken van gevechten , het verlagen van verwachtingen en het bieden van weinig inspiratie. “De heer Mamdani, een charismatische 33-jarige, voert een vrolijke campagne vol virale video’s waarin hij met kiezers praat”, schreven de redacteuren.
“Hij hanteert de frisse politieke stijl waar veel mensen naar snakken in het woeste tijdperk van president Trump. Helaas voert de heer Mamdani campagne met een agenda die op geen enkele manier aansluit bij de uitdagingen van de stad.”
Mamdani, zo betoogde de krant, negeert, in een herhaling van de meest pijnlijk conventionele politieke wijsheid, ‘te vaak de onvermijdelijke afwegingen van het bestuur’.
De Times vatte namelijk precies samen waarom Mamdani zijn verbluffende eerste plaats behaalde in de voorverkiezingen.
Een vrolijke campagne.
Een frisse politieke stijl.
Een weigering om toe te geven aan eisen voor compromissen, of om ‘onvermijdelijke politieke afwegingen’ te accepteren.
De redacteuren van The Times hadden niet verwacht dat de Democratische kiezers in New York City zo’n politiek echt wilden. Maar de kiezers wilden het wél. En zoals Zohran Mamdani verklaarde in zijn overwinningstoespraak op een zwoele zomeravond: “In ons New York ligt de macht bij het volk.”
