Tot de adviseurs van de Amerikaanse president Donald Trump behoren diverse experts, miljardairs, extreemrechtse politici en nationale veiligheidsfunctionarissen. Velen moedigden de aanval aan – in sommige gevallen jarenlang – terwijl sommige van zijn naaste vertrouwelingen zich publiekelijk tegen militaire actie verzetten.
Het historische besluit van de Amerikaanse president Donald Trump om Amerikaanse aanvallen op Iraanse nucleaire doelen uit te voeren, markeert de afsluiting van een tien jaar durende campagne om de president te beïnvloeden in deze ongekende stap.
Trump staat erom bekend impulsief en transactioneel te zijn en heeft daarom op verschillende stemmen binnen en buiten het Witte Huis vertrouwd die hem adviseerden over de voor- en nadelen van zijn beslissing.
Om te begrijpen hoe Trump besloot om het Amerikaanse buitenlandse beleid en het Midden-Oosten zoals wij dat kennen voorgoed te veranderen, moet je de spelers in zijn invloedssfeer begrijpen en hoe Trump hun respectievelijke adviezen over de gevolgen opvolgde – of het nu ging om de Verenigde Staten, Israël of zijn eigen binnenlandse achterban.
De vier tophonden
Trump sprak het volk toe met drie adviseurs aan zijn zijde: vicepresident J.D. Vance, minister van Defensie Pete Hegseth en minister van Buitenlandse Zaken (en waarnemend Nationaal Veiligheidsadviseur) Marco Rubio. De Amerikaanse speciale gezant voor het Midden-Oosten, Steve Witkoff, die niet samen met Trump verscheen, heeft nog steeds een sterke band met Trump en was aanwezig in de Situation Room tijdens de aanvallen.
Van links naar rechts: vicepresident JD Vance, president Donald Trump, minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio en minister van Defensie Pete Hegseth gisteren in het Witte Huis, terwijl Trump spreekt over de Amerikaanse aanvallen op Iran. Foto: Carlos Barria/AP
Door ervoor te kiezen de drie mannen aan zijn zijde te hebben, probeerde Trump te laten zien dat hij zijn team volledig steunde. Dat is vooral relevant omdat elk van de mannen Trump de afgelopen maanden naar verluidt eerder in de richting van diplomatie dan van militaire actie heeft beïnvloed.
JD Vance , die steeds meer op de voorgrond treedt als Trumps troonopvolger onder zijn achterban, is al lange tijd een criticus van Amerikaanse natieopbouwprojecten die voortkomen uit zijn militaire dienst tijdens de Irakoorlog. Hij ging zelfs zo ver dat hij Trumps verzet tegen het beginnen van oorlogen aanhaalde in zijn steunbetuiging aan Trump in 2023. Hij waarschuwde er tijdens de campagne van 2024 ook voor dat een conflict tussen Israël en Iran de meest waarschijnlijke weg naar een Derde Wereldoorlog was.
De afgelopen maanden heeft Vance effectief leiding gegeven aan het interne kamp dat Trump richting Iran-diplomatie duwde in plaats van militaire actie. De afgelopen dagen heeft Vance echter duidelijk gemaakt dat hij Trump zal volgen, ongeacht zijn beslissingen. Zijn belangrijkste adviseur, Andy Baker, was aanwezig in de Situation Room tijdens de aanvallen.
Pete Hegseth bevond zich eveneens in een merkwaardige positie: hij was een fervent voorstander van de Israëlische regering, maar stond sceptisch tegenover het mogelijk starten van wéér een eeuwige Amerikaanse oorlog in het Midden-Oosten. Hegseths ambtstermijn werd gekenmerkt door de interne onrust binnen het Pentagon, waaronder het aanstellen van medewerkers die uitgesproken sceptisch stonden tegenover de relatie tussen de VS en Israël en een mogelijke oorlog. Verschillende van deze medewerkers zijn sindsdien ontslagen vanwege vermeende lekken, nadat ze in rechtse podcasts hadden gewaarschuwd voor de mogelijke nadelige gevolgen van een dergelijke oorlog.
Ondanks berichten dat “niemand met Hegseth praat” over de Iraanse plannen, heeft Trump Hegseth duidelijk in een positie gebracht waarin hij verantwoordelijkheid neemt voor de aanvallen.
Marco Rubio heeft eveneens zijn eigen harde buitenlandse beleid en retoriek ontwikkeld om beter aan te sluiten bij die van Trump. Rubio, die lange tijd werd beschouwd als een van de meest agressieve stemmen van de Republikeinse Partij over Iran, heeft zich sindsdien intern neergelegd bij wat Trump nodig acht.
Dit houdt in dat hij intern zowel een sceptische stem is ten aanzien van de intenties van Iran, als het gezicht van Trumps plausibele ontkenning direct na de eerste Israëlische aanvallen. Zijn verklaring ontkende met name elke Amerikaanse betrokkenheid, maar miste ook de gebruikelijke platitudes van “wij staan achter Israël”, waardoor Trump alleen de eer kon opeisen wanneer het hem het beste uitkwam.
Als senator van Florida was minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio (links) fel tegen Iran, maar minder fel binnen Trumps kabinet. Foto: Manuel Balce Ceneta/AP
Sinds hij Iran-havik Michael Waltz als nationaal veiligheidsadviseur heeft vervangen, zijn veel professionals die belast zijn met het Midden-Oosten op staande voet ontslagen. Hoewel dat ooit Trumps neiging tot isolationisme aangaf, adviseert Rubio Trump nu, aan de rand van een oorlog, met nieuwbakken assistenten zoals Wayne Wall, die relatief weinig ervaring in de regio hebben.
Hoewel Rubio technisch gezien Amerika’s hoogstgeplaatste diplomaat is, blijft Steven Witkoff de man met misschien wel de belangrijkste stem in het buitenlandbeleid binnen de regering. Samen met Vance was Witkoff de meest uitgesproken voorstander van diplomatieke oplossingen binnen de regering – zelfs toen zijn laatste pogingen een effectief rookgordijn bleken voor de Amerikaanse militaire planning.
De Amerikaanse speciale gezant voor het Midden-Oosten, Steve Witkoff, heeft tijdens de Israëlisch-Iraanse oorlog direct contact onderhouden met de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Abbas Araghchi. Foto: Ludovic Marin/Reuters
Net als zijn diplomatieke beleid rond wapenstilstand en gijzeling in Gaza, heeft Witkoff tijdens zijn vijf gespreksrondes met Teheran veel vijanden gemaakt in het agressieve pro-Israëlische kamp – met name vanwege zijn mislukte pogingen om een creatieve oplossing te vinden voor beperkte uraniumverrijking voorafgaand aan de aanvallen. Hij onderhield gedurende de oorlog rechtstreeks contact met de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Abbas Araghchi en zou vorige week bijna naar Turkije zijn gestuurd in een laatste diplomatieke poging.
De baas van het Witte Huis
Elk gesprek over adviseurs waar Trump naar luistert sinds hij besloot zich kandidaat te stellen voor het presidentschap na zijn verkiezingsnederlaag in 2020, moet beginnen met stafchef van het Witte Huis Susie Wiles , die aanwezig was in de Situation Room tijdens de aanvallen.
Stafchef van het Witte Huis Susie Wiles (links) en voorzitter van de Joint Chiefs of Staff, generaal Dan Caine, gisteren tijdens een bijeenkomst in de Situation Room van het Witte Huis. Foto: Het Witte Huis via Reuters
Wiles, die eerder Trumps campagnemanager voor 2024 was, leidde de inspanningen om Trumps sluimerende politieke vooruitzichten na de opstand van 6 januari nieuw leven in te blazen en leidde zijn campagne naar een beslissende overwinning. Dit leverde haar ongeëvenaard vertrouwen en inzicht in zijn achterban op. Ze heeft het huidige Witte Huis gezien als een veel hechter schip dan voorgaande, dat gekenmerkt werd door disfunctionaliteit, wat duidelijk werd door het gebrek aan lekken rond de aanvallen. Ze heeft ook ervaring uit de eerste hand met de snode acties van Iran – waaronder de doodsbedreigingen aan het adres van Trump tijdens de campagne en de phishingcampagne die Iran vorig jaar tegen Wiles voerde.
De militaire inlichtingendienst
Hoewel de functionarissen die Trump publiekelijk steunden misschien de meeste aandacht kregen, hechtte de president veel waarde aan de inbreng van zijn belangrijkste militaire en inlichtingenadviseurs. Ook al verwierp hij publiekelijk enkele van hun bevindingen over de nucleaire ambities van Iran.
Dit geldt met name voor directeur Nationale Inlichtingen Tulsi Gabbard , een voormalig Democraat die nu favoriet is bij de MAGA. Zij heeft Trump al jaren kritisch bejegend over Iran. Ze tweette in 2019 dat Trump “vastbesloten lijkt om oorlog te voeren met Iran, zelfs nadat hij campagne voerde met als doel een einde te maken aan regimewisselingen.” Ze beschuldigde Trump er verder van de Amerikaanse grondwet te hebben geschonden na de moord op de Iraanse generaal Qassem Soleimani in 2020.
Gabbard getuigde eerder dit jaar dat de Verenigde Staten “nog steeds van mening zijn dat Iran geen kernwapens bouwt en dat Opperste Leider [Ayatollah Ali] Khamenei geen toestemming heeft gegeven voor een kernwapenprogramma dat hij in 2003 heeft opgeschort.”
De Amerikaanse directeur van de Nationale Inlichtingendienst, Tulsi Gabbard, was een van de meest uitgesproken tegenstanders van de Amerikaanse aanvallen op Iran. Foto: Saul Loeb/AFP
Haar getuigenis, samen met de frequente berichten waarin Amerikaanse inlichtingendiensten worden aangehaald die de beweringen van Israël tegenspreken, is geframed als een poging om Trump en zijn aanhang ervan te weerhouden Iran aan te vallen. Trump wuifde Gabbards getuigenis de afgelopen dagen hardvochtig weg en zei: “Het kan me niet schelen wat ze zegt” en “Ze heeft het mis.” Ondanks de schijnbare spanningen was ze aanwezig in de Situation Room, hoewel ze opvallend afwezig was op officiële foto’s van het Witte Huis.
De bevindingen van CIA-chef John Ratcliffe , die ooit Gabbards huidige functie bekleedde onder de vorige regering van Trump, zijn aangescherpt om Gabbards standpunt te ontkrachten. Hij luidt al lang de noodklok over Irans nucleaire ambities en vijandige intenties. Tijdens de regering van Joe Biden prees Ratcliffe openlijk Israëls Trump-achtige “maximale drukcampagne” op het Iraanse proxynetwerk, terwijl hij Bidens overweging om de Revolutionaire Garde te ontslaan als een aangewezen buitenlandse terroristische organisatie aanviel.
CIA-directeur John Ratcliffe zit in het midden, terwijl minister van Defensie Pete Hegseth (links) zaterdag spreekt met nationaal veiligheidsadviseur Andy Baker in de Situation Room van het Witte Huis. Foto: Het Witte Huis via AP
Hij was een van de eersten die de waarschijnlijkheid van een Israëlische aanval op Iran benadrukte – met of zonder Trumps deelname, wat de urgentie van Trumps diplomatieke inspanningen alleen maar versterkte. Volgens CBS News zei Ratcliffe dat “beweren dat Iran niet dichtbij is, hetzelfde is als zeggen dat footballspelers die zich een weg naar de één-yardlijn hebben gevochten, geen touchdown willen scoren.”
Trump waardeerde bovendien de inbreng van twee hoge Amerikaanse generaals in de weken voorafgaand aan de aanvallen van zaterdag: CENTCOM-commandant Michael Erik Kurilla, die het Amerikaanse leger in het Midden-Oosten aanstuurt , en de voorzitter van de Joint Chiefs of Staff Dan Caine , de hoogste Amerikaanse militair.
Kurilla werd tijdens zijn periode als CENTCOM-leider beschouwd als een van Israëls sterkste bondgenoten, met name vanwege zijn rol bij de organisatie van het regionale netwerk dat Israël in 2024 verdedigde tegen twee afzonderlijke Iraanse raketaanvallen. Maandenlang presenteerde Kurilla Trump militaire opties, ontworpen in samenwerking met de Israëliërs, variërend van beperkte Amerikaanse steun tot door de VS geleide bombardementen. Zijn ambtstermijn loopt volgende maand af en zowel Israëlische functionarissen als Amerikaanse haviken voelden een bijzondere urgentie om de campagne onder zijn toeziend oog uit te voeren.
Generaal Dan Caine, voorzitter van de Joint Chiefs of Staff, sprak zaterdag met de Amerikaanse president Donald Trump in de Situation Room van het Witte Huis. Foto: Het Witte Huis via AP
Trump, die in zijn eigen woorden altijd een voorkeur heeft voor ambtenaren die niet in de “centrale casting” zitten, zou ook een voorkeur hebben voor de generaal die er wel bij past. Hij heeft een soortgelijke affiniteit met Caine en noemt hem vrolijk “Raisin’ Caine” wanneer diens naam valt. Hij is vooral dol op Caines steun voor een agressieve campagne tegen ISIS in het Midden-Oosten tijdens Trumps eerste ambtstermijn, waarbij hij opmerkt dat Caine pleitte voor meer macht en een kortere termijn – beide aspecten die overeenkwamen met zijn visie, zoals Trump zegt. De president prees Caine expliciet bij naam toen hij de aanvallen aankondigde.
Fox News-presentatoren
Twee van de invloedrijkste stemmen die Trump richting oorlog pushen, zijn niet werkzaam binnen de Amerikaanse overheid, maar hebben hun boodschap rechtstreeks aan Trump uitgezonden via hun kanalen bij Fox News, terwijl ze de president in besloten kring adviseren.
Mark Levin , die zichzelf “The Great One” noemt, is al lange tijd Trumps mediakanaal voor de pro-Israëlische rechterzijde. Levin, kritisch over Witkoffs inspanningen, om nog maar te zwijgen van zijn isolationistische mediarivalen, heeft ongetwijfeld een rol gespeeld in Trumps overwegingen. Ambtenaren vertelden The New York Times zelfs dat Trumps toenemende scepsis over het vermogen van Iran om een deal te sluiten, omsloeg na een privélunch met Levin in het Witte Huis eerder deze maand.
Trumps onbetwiste favoriet, Sean Hannity , misschien wel het gezicht van Fox News en de pro-Trump media-establishment, heeft herhaaldelijk zijn platform gebruikt om in ondubbelzinnige bewoordingen Trumps betrokkenheid te eisen. Zo riep hij Trump expliciet op om de nucleaire site van Fordow te vernietigen en benadrukte hij “onvoorwaardelijke overgave” als de enige uitweg voor het “extremistische” Iran.
Hij prees ook Trumps “standvastige, standvastige en consistente” houding om te voorkomen dat Iran een kernwapen zou verkrijgen. Hannity was de eerste die in zijn show operationele details onthulde over de aanvallen op Fordow, Natanz en Isfahan , en onthulde details van zijn privégesprek met Trump, slechts enkele minuten na de aanval.
De miljardairs
De pleidooien van Fox News voor oorlog sluiten aan bij die van eigenaar Rupert Murdoch , wiens media-imperium overal op oorlog aandringt, met name de New York Post. Murdoch heeft Trump rechtstreeks aangesproken op de voordelen van een aanval op Iran, terwijl zijn publicaties Witkoff hebben aangevallen als een Qatarese agent, gecombineerd met zijn persoonlijke klachten over Witkoffs inspanningen.
Rupert Murdoch zit in de Oval Office van het Witte Huis terwijl president Donald Trump in februari een presidentieel decreet ondertekent. Foto: Evan Vucci/AP
Murdoch is niet de enige miljardair die Trump probeert te sturen. Ike Perlmutter, voormalig directeur van Marvel Entertainment en megadonor van de Republikeinse Partij, was aanwezig bij de ontmoeting tussen Trump en Levin. De notoir teruggetrokken Perlmutter, geboren in het Mandaatgebied Palestina en gediend in het Israëlische leger tijdens de Zesdaagse Oorlog van 1967, opereert al lang liever in de schaduw. Ondanks zijn persoonlijke vriendschap met Witkoff heeft Perlmutter Trump herhaaldelijk onder druk gezet om Iran aan te vallen.
Ike Perlmutter, een Israëlisch-Amerikaanse miljardair en CEO van Marvel, loopt de trappen af van Air Force One tijdens Trumps eerste ambtstermijn in 2017. Foto: Susan Walsh/AP
Perlmutter is verre van de enige megadonor van Trump die er al lang voor pleit dat de VS Israëlische aanvallen op Iran moet steunen. Miriam Adelson , die meer dan 100 miljoen dollar doneerde aan Trumps presidentiële campagne, wordt door Trump (samen met haar overleden echtgenoot Sheldon) al lang genoemd als de belangrijkste reden waarom hij zoveel opruiende beleidsbeslissingen met betrekking tot Israël heeft genomen.
Sheldon, die misschien wel Trumps belangrijkste en meest significante donateur was vóór zijn dood in 2021, nam in het laatste jaar van zijn leven een bijzonder scherpe stelling wat betreft de diplomatie tussen de VS en Iran. Hij riep de VS zelfs op om een kernwapen in Iran te plaatsen als teken van kracht en als bedreiging voor Teheran.
Donald Trump omhelst Miriam Adelson tijdens een evenement ter gelegenheid van de eerste verjaardag van de Hamas-aanval op Israël op 7 oktober. Foto: Alex Brandon/AP
De evangelicals
Terwijl veel van Trumps megadonoren en aanhangers hun steun aan de Amerikaanse aanvallen baseren op geopolitieke bezorgdheid, zien enkele van zijn belangrijkste bondgenoten in de evangelische christelijke gemeenschap het in meer existentiële termen.
De Amerikaanse ambassadeur in Israël, Mike Huckabee, begroette de Amerikaanse minister van Binnenlandse Veiligheid, Kristi Noem, toen zij vorige maand in Israël aankwam. Foto: Alex Brandon/Reuters
Trump deelde berucht een kruiperige sms van de Amerikaanse ambassadeur in Israël, Mike Huckabee, wiens evangelicalisme al lang centraal staat in zijn beleid – met name zijn benadering van het Israëlisch-Palestijnse conflict en de annexatie van de Westelijke Jordaanoever, maar dan dringender vanwege Trumps mogelijke aanval op Iran. Verwijzend naar de beslissing van de Amerikaanse president Harry Truman om in 1945 een atoombom op Japan te gooien, schreef Huckabee: “Jij hebt dit moment niet gezocht. Dit moment zocht JOU”, en voegde daaraan toe: “Ik geloof dat je vanuit de hemel zult horen en die stem is veel belangrijker dan die van mij of wie dan ook.” Huckabee’s theologische benadering van de kwestie wordt breed gedeeld door een groot deel van de evangelische christelijke gemeenschap.
“From Mike Huckabee, a Pastor, Politician, Ambassador, and Great Person!” –President Donald J. Trump @USAmbIsrael pic.twitter.com/hB9oD0WTQk
— The White House (@WhiteHouse) June 17, 2025
Franklin Graham , de zoon van wijlen dominee Billy Graham , wordt algemeen beschouwd als Trumps belangrijkste kanaal naar de gemeenschap, die een belangrijke rol speelt in Trumps achterban en coalitie van aanhangers. Tijdens een recent bezoek aan Israël, waar hij zich moest verschuilen voor Houthi-raketten, zei Graham: “Stel je voor dat we hier in de VS zo zouden moeten leven. Israël is gedwongen zichzelf te verdedigen en heeft onze gebeden nodig.” Hij voegde eraan toe: “Moge Gods bescherming rusten op de kerken en de christenen in Iran en moge Hij het Joodse volk – Gods uitverkoren volk – van Israël beschermen. Mijn gebed is dat de ogen van allen die in deze landen wonen, geopend zullen worden voor de waarheid van Gods Woord.”
Evangelisch predikant Franklin Graham ontmoette vorig jaar de Israëlische premier Benjamin Netanyahu in Israël. Foto: Kobi Gideon/GPO
De MAGA-sceptici
Hoewel Trump vaak wordt gemotiveerd door zijn critici, is hij er ongetwijfeld niet aan gewend dat zijn meest uitgesproken critici uit zijn eigen achterban komen – laat staan dat ze tot de sleutelfiguren behoren die hem tot zijn huidige positie hebben gebracht
Tucker Carlson met een pakje nicotinezakjes in zijn hand tijdens een toespraak tijdens de AmericaFest 2024-conferentie vorig jaar. Foto: Cheney Orr/Reuters
Tucker Carlson , de voormalige presentator van Fox News die nu zijn eigen zeer invloedrijke media-imperium runt, is ongetwijfeld de belangrijkste stem van de critici geweest en speelt een prominentere rol dan zelfs de Democratische leiders. Carlson heeft Trump, samen met de eerder genoemde invloedrijke personen, expliciet bekritiseerd omdat hij Trump richting oorlog duwt, en hij heeft elk aspect van zijn platform gebruikt om elke Amerikaanse steun aan te vallen – om nog maar te zwijgen van premier Benjamin Netanyahu en de Israëlische regering.
Carlson kreeg kritiek van Steve Bannon , Trumps voormalige campagneleider en belangrijkste adviseur. Hij waarschuwde er expliciet voor dat de verdeeldheid binnen de basis over Iran wel eens het einde van de MAGA-beweging zou kunnen betekenen. Bannon had onlangs een privélunch met Trump om zijn standpunt uiteen te zetten, hoewel Bannon sindsdien heeft gezegd dat de basis zich achter Trump zal scharen, wat hij ook kiest.
Steve Bannon beschuldigt de Israëlische premier Benjamin Netanyahu ervan te willen dat de VS de Israëlische oorlog “beëindigt”. Foto: Yuki Iwamura/AP
Net als Carlson heeft Bannon zijn woede gericht op Netanyahu : “Wie in vredesnaam ben jij om het Amerikaanse volk de les te lezen? Het Amerikaanse volk gaat dit niet tolereren. Maak je werk af. Je hebt genoeg te zeggen – het is tijd dat we het afmaken. Maak het dan af. Kom niet meer naar ons toe om het af te maken.” Net als Hannity leek Bannon al voorlopige operationele informatie te hebben verkregen door de aanstaande aanvallen uren van tevoren aan te kondigen.
Afgevaardigde Marjorie Taylor Greene , misschien wel Trumps meest prominente supporter in het Congres, is sindsdien uitgegroeid tot een van Trumps meest prominente criticasters. Greene gebruikt haar platform op sociale media steeds vaker om iedereen die oorlog steunt te bekritiseren – ze gaat zelfs zo ver dat ze Carlson steunt ten koste van Trump in hun oplaaiende ruzie. “Iedereen die smeekt om de VS volledig te betrekken bij de oorlog tussen Israël en Iran is niet America First/MAGA”, postte ze.
Marjorie Taylor Greene, een Republikeinse afgevaardigde uit Georgia, verzette zich luid en duidelijk tegen de Amerikaanse interventie in Iran, omdat deze volgens haar onverenigbaar was met Trumps ‘America First’-programma. Foto: Mike Stewart/AP
Ze sloot zich bovendien aan bij de focus van de experts op de Israëlische regering en stelde: “De waarheid is dat meer landen dan burgers over een of andere vorm van nucleaire capaciteit beschikken. Het is niet antisemitisch om zulke vragen te stellen. Het getuigt van eerlijk kritisch denken en een eerlijke dialoog.” Nadat Netanyahu kritiek had geuit op MAGA’s ‘America First’-beleid (“Ik begrijp Amerika niet dood”), viel Greene de Israëlische premier direct aan op X : “Fout. Amerika zal niet dood zijn als we ‘America First’ blijven.” Na de aanval viel ze de Israëlische regering opnieuw aan, wat erop duidt dat MAGA de komende uren en dagen nog meer van mening zal veranderen.
Indignatie wordt uitsluitend gefinancierd door de vrijgevigheid van haar lezers.
