Waarom ‘America First’ Niet Amerikaans Is INDIGNATIE AI & Politiek

Om MAGA effectief tegen te gaan, moet het op de juiste manier worden gepresenteerd: niet als een belichaming van Amerikaans exceptionalisme, maar als onderdeel van een wereldwijde populistische strategie.

De vroege acties van de Amerikaanse president Donald Trump in zijn tweede termijn onder de vlag van “Make America Great Again” of MAGA gaven voorrang aan populistische retoriek boven nationale belangen. Terugtrekking uit het klimaatakkoord van Parijs en de Wereldgezondheidsorganisatie isoleerde de Verenigde Staten verder en erodeerde hun wereldwijde leiderschap. Binnenlands verdiepten beleidsmaatregelen zoals federale aannamebevriezingen, pogingen om geboorterechtburgerschap opnieuw te definiëren en gratieverlening aan deelnemers van 6 januari de nationale verdeeldheid en belemmerden effectief bestuur.

Ondertussen richtten het terugdraaien van bescherming tegen discriminatie op basis van seksuele geaardheid en genderidentiteit of het verwijderen van middelen zoals de website reproductiverights.gov zich rechtstreeks op “onwaardige” groepen Amerikanen. Hoewel deze acties zijn achterban energie gaven, offerden ze stabiliteit en vooruitgang op de lange termijn op voor politieke winst op de korte termijn. Onder de “America First”-retoriek verzwakten deze verdeeldheid zaaiende beleidsmaatregelen het land zowel in eigen land als in het buitenland.

De MAGA-beweging, die Trump tijdens zijn campagne van 2016 verdedigde, wordt vaak gezien als een uniek Amerikaans fenomeen. Met beloften om banen in de productie te herstellen, grenzen te beveiligen en wereldwijde elites uit te dagen, speelde MAGA in op diepgewortelde grieven binnen het Amerikaanse electoraat. Hoewel de slogans en beelden Amerikaans exceptionalisme oproepen, zijn de ideologische en strategische fundamenten niet exclusief voor de Verenigde Staten. In plaats daarvan vertegenwoordigt MAGA een hoofdstuk in het wereldwijde populistische draaiboek dat de afgelopen decennia is verfijnd en over de grenzen heen is geëxporteerd.

Om MAGA effectief tegen te gaan, moet het nauwkeurig worden gepresenteerd, niet als een belichaming van Amerikaans exceptionalisme, maar als onderdeel van een wereldwijde populistische strategie. Democraten en andere tegenstanders hebben moeite gehad om de ware aard ervan bloot te leggen, waardoor het zich kon voordoen als een grassroots-reactie op Amerikaanse grieven.

In werkelijkheid leunt MAGA zwaar op internationale populistische tactieken, waarbij nationalisme, zondebokken en anti-globalistische samenzweringstheorieën worden gebruikt om te consolideren. Dit gaat niet over een geheime “populistische cabal”, maar over het herkennen van de gedeelde strategieën van politieke programma’s om ze effectief tegen te gaan. Deze uitdaging strekt zich uit tot alle activisten en beleidsmakers die werken om MAGA’s agenda van racisme, xenofobie en autoritarisme tegen te gaan.

Door MAGA te erkennen als onderdeel van deze wereldwijde trend, worden de oorsprong, tegenstrijdigheden en kwetsbaarheden ervan duidelijker. Dit biedt een cruciaal kader voor het tegengaan van de verdeeldheid zaaiende agenda ervan.

Het erkennen van MAGA’s universele aard benadrukt de tegenstrijdigheden ervan. Terwijl het beweert “het volk” te verdedigen, bevordert het beleid dat elites bevoordeelt, kwetsbare gemeenschappen marginaliseert en de bescherming van werknemers en het milieu ondermijnt. Door MAGA te plaatsen binnen de bredere context van wereldwijd populisme, ontmantelt het zijn Amerikaanse exceptionalistische narratief en ontmaskert het zijn retoriek als hol en manipulatief. Deze herkadering is essentieel om de systemische problemen aan te pakken die MAGA exploiteert en de democratie te beschermen tegen zijn corrosieve impact.

In de kern belichaamt MAGA een klassiek populistisch raamwerk, dat de samenleving verdeelt in twee tegengestelde groepen: de “zuivere” mensen en de “corrupte” elites of vermeende vijanden. Hoewel geworteld in de Amerikaanse politieke geschiedenis, weerspiegelt de binaire “wij versus zij”-retoriek strategieën die wereldwijd door populistische leiders worden gebruikt. MAGA’s mix van nationalisme, anti-immigratiebeleid, economisch protectionisme en culturele grieven komt overeen met populistische campagnes in regio’s die zo divers zijn als Europa en Latijns-Amerika.

Van Viktor Orbáns nationalistische agenda in Hongarije tot Marine Le Pens rebranding van extreemrechtse politiek in Frankrijk, de instrumenten en boodschappen van het moderne populisme zijn opvallend uniform geworden over de grenzen heen. Verre van een organische reactie op collectieve grieven, is het een berekende politieke strategie die is afgestemd op de culturele en binnenlandse contexten van elk land.

Een groot deel van MAGA’s populistische DNA is terug te voeren op het politieke advieswerk van Paul Manafort, een spilfiguur in Donald Trumps campagne van 2016. Voordat hij met Trump samenwerkte, verfijnde Manafort zijn strategieën in Oekraïne, waar hij de pro-Russische leider Viktor Janoekovitsj adviseerde, die later werd afgezet na de Maidan-protesten en de Revolutie van de Waardigheid. Janoekovitsj’ campagnes waren gebaseerd op nationalisme, culturele verdeeldheid en anti-elitaire retoriek om de macht te consolideren . Deze tactieken bracht Manafort later naar Trumps campagne, waaronder het gebruik van desinformatie, gerichte berichten en het neerzetten van Trump als een buitenstaander die vecht tegen gevestigde elites.

Manafort betrad voor het eerst de Oekraïense politiek tijdens de Oranjerevolutie van 2004, toen er wijdverspreide protesten uitbraken over verkiezingsfraude ten gunste van Janoekovitsj in een omstreden tweede ronde van de verkiezingen. Na massale demonstraties vernietigde het Oekraïense Hooggerechtshof de resultaten en beval een herverkiezing, wat resulteerde in een beslissende overwinning voor Janoekovitsj’ tegenstander, Viktor Joesjtsjenko. Hoewel Manaforts eerste pogingen mislukten, bleek zijn daaropvolgende ambtstermijn als campagneadviseur voor Janoekovitsj en de Partij van de Regio’s succesvoller.

Manafort wordt algemeen geprezen voor het vormgeven van de slogans en politieke retoriek van de Partij van de Regio’s, waarbij hij thema’s als de “dreiging van de NAVO” en de “onderdrukking van de Russische taal in Oekraïne” benadrukte. Deze strategieën verdiepten culturele en taalkundige verdeeldheid binnen Oekraïne, met name Russisch sprekende gemeenschappen in het oosten van het land.

Hij bedacht ook slogans die een beroep deden op nationale trots en beloften van onmiddellijke verbetering, zoals “Verbeter uw leven nu al” (Oekraïens: “Покращення життя вже сьогодні”). Deze aanpak probeerde aan te sluiten bij de wens van burgers voor snelle verandering, terwijl Janoekovitsj werd afgeschilderd als de kampioen van het “Oekraïne eerst”-beleid, in tegenstelling tot zijn rivaal, de toenmalige premier Joelia Timosjenko.

De Partij van de Regio’s portretteerde Timosjenko’s pro-Europese integratieagenda als een bedreiging voor de soevereiniteit en traditionele waarden van Oekraïne. Hun retoriek suggereerde dat nauwere banden met de NAVO en de EU liberale beleidsmaatregelen zouden inluiden, waaronder beleid ter ondersteuning van LGBTQ-rechten, waarvan zij betoogden dat ze de culturele identiteit van Oekraïne zouden ondermijnen. Door westerse instellingen af ​​te schilderen als culturele agressors, positioneerde de Partij van de Regio’s zichzelf als een verdediger van nationale waarden, en mobiliseerde ze conservatieve delen van de bevolking effectief tegen vermeende externe bedreigingen.

Manafort organiseerde ook geavanceerde desinformatiecampagnes om Tymoshenko en de toenmalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton te ondermijnen. Dit omvatte het opzetten van een nep-denktank om negatieve verhalen te verspreiden via media en het manipuleren van online platforms om valse informatie te verspreiden.

Tymoshenko werd, net als Joesjtsjenko vóór haar, gebrandmerkt als een pro-Amerikaanse radicale die buitenlandse belangen belangrijker vond dan het welzijn van Oekraïne. Deze tactieken, aangescherpt in de politiek verdeelde omgeving van Oekraïne, werden later aangepast om aan te sluiten bij de grieven en culturele verdeeldheid van het Amerikaanse electoraat.

Hoewel Manaforts rol in het vormgeven van Trumps campagne significant was, zijn zijn strategieën onderdeel van een bredere internationale trend. MAGA’s populisme is geen spontane uitbarsting van uniek Amerikaans ongenoegen, maar een hoofdstuk in het wereldwijde populistische handboek. Van het uitbuiten van culturele verdeeldheid tot het inzetten van “anti-globalistische” samenzweringstheorieën, deze methoden zijn gebruikt, verfijnd en geëxporteerd door populistische leiders wereldwijd.

Het begrijpen van MAGA binnen deze internationale context onderstreept de onderlinge verbondenheid van moderne politiek, waarbij ideeën en strategieën nationale grenzen overschrijden om bewegingen in diverse culturele en politieke landschappen te beïnvloeden. Door MAGA te erkennen als onderdeel van deze wereldwijde trend, worden de oorsprong, tegenstrijdigheden en kwetsbaarheden ervan duidelijker, wat een kritisch kader biedt om de verdeeldheid zaaiende agenda tegen te gaan.

Duizenden kilometers van de VS verklaarde een aanhanger van de Roemeense extreemrechtse kandidaat Călin Georgescu, die campagne voerde onder de slogan “Roemenië Eerst”, botweg: “Zij [Elena Lasconi] zal een wet aannemen over het huwelijk tussen twee mannen, zoiets kan ik niet accepteren,” terwijl hij beweerde dat Roemenië “een capabele man nodig had om ons te leiden, geen vrouw.” Uitspraken als deze maken misbruik van culturele angsten om conservatieve steun te mobiliseren, een kenmerk van wereldwijde populistische bewegingen.

Begin jaren 2000 was er een krachtige golf van populisme in Europa, gevoed door economische stagnatie, culturele onzekerheden en wijdverbreide desillusie met traditionele politieke elites. In deze periode herpositioneerden extreemrechtse bewegingen zichzelf als verdedigers van de “gewone burger” tegen globalistische, technocratische en multiculturele agenda’s. Leiders als Marine Le Pen in Frankrijk, Geert Wilders in Nederland en Matteo Salvini in Italië profiteerden van deze dynamiek en herstructureerden het politieke landschap door middel van nationalistische retoriek en anti-immigrantensentiment.

Marine Le Pens leiderschap van het Front National (later omgedoopt tot Rassemblement National) was een voorbeeld van de strategische make-over van extreemrechts. Terwijl haar vader, Jean-Marie Le Pen, de partij had opgebouwd op openlijk racisme en xenofobie, probeerde Marine het imago ervan te verzachten zonder de nationalistische kernboodschap te verlaten. Ze zag immigratie, met name uit landen met een moslimmeerderheid, als een bedreiging voor de Franse identiteit en waarden, en speelde daarmee in op de angst voor culturele erosie.

Le Pen omarmde ook het euroscepticisme en portretteerde de Europese Unie als een bureaucratische overmacht die de Franse soevereiniteit ondermijnde. Door economisch protectionisme te combineren met culturele onvrede, breidde ze de aantrekkingskracht van de partij uit tot buiten de uiterst rechtse marges, en positioneerde ze de partij als een populistisch alternatief voor het Franse politieke establishment.

In Nederland nam de Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders een even verdeeld platform aan. Wilders presenteerde zichzelf als een fervent verdediger van de Nederlandse cultuur, en beeldde immigratie en multiculturalisme af als existentiële bedreigingen. Zijn retoriek schilderde de islam af als onverenigbaar met westerse waarden, en gebruikte opruiende taal om immigratie te koppelen aan terrorisme.

Wilders bekritiseerde ook de Europese Unie, en portretteerde deze als een elitaire instelling die losstaat van gewone burgers. Net als Le Pen gebruikte hij nationalistische sentimenten als wapen om liberaal-democratische normen uit te dagen, en portretteerde zijn beweging als een bolwerk tegen een al te meegaande politieke elite.

In Zuid-Europa kreeg populisme een meer autoritaire toon onder leiders als Matteo Salvini. Als hoofd van de Liga (voorheen de Noordelijke Liga) verlegde Salvini de focus van de partij van regionaal separatisme naar een nationalistische agenda. Hij belasterde immigranten en gaf hen vaak de schuld van economische tegenspoed en culturele achteruitgang.

Salvini’s retoriek vond diepe weerklank bij Italiaanse kiezers die worstelden met de naschokken van de financiële crisis van 2008. Zijn opkomst tot bekendheid illustreerde hoe economische grieven en culturele angsten konden worden ingezet als wapen om gevestigde partijen te ondermijnen. Salvini positioneerde zichzelf ook als een criticus van de Europese integratie, waarbij hij opriep tot sterkere nationale soevereiniteit en het door de EU opgelegde beleid verwierp.

Aan de andere kant van de Atlantische Oceaan leende Trumps campagne van 2016 zwaar van het Europese populistische draaiboek. Trump gebruikte vaak anti-islamitische retoriek, waarbij hij moslimgemeenschappen afschilderde als veiligheidsbedreigingen en een “totale en complete shutdown” voorstelde van moslims die de Verenigde Staten binnenkwamen. Dit culmineerde in het zogenaamde Muslim Ban, een reeks uitvoerende bevelen die reizen vanuit verschillende overwegend islamitische landen beperkten.

Trump rechtvaardigde dit beleid als noodzakelijk voor de nationale veiligheid, waarbij hij angst en xenofobie gebruikte om zijn achterban te motiveren. Tegelijkertijd bekritiseerde hij mondiale instellingen als de Verenigde Naties, en portretteerde deze als een inbreuk op de Amerikaanse soevereiniteit. Deze “America First”-retoriek weerspiegelde nauwgezet thema’s die te zien waren in de pro-Russische campagnes van Viktor Janoekovitsj in Oekraïne, waar nationalisme en culturele verdeeldheid werden gebruikt om de macht te consolideren.

Trumps populistische aantrekkingskracht zette hem ook tegenover gevestigde Republikeinen, een trend die momentum had gekregen tijdens de Tea Party-beweging. Door gevestigde figuren te labelen als “Republikeinen in Naam Alleen” (RINO’s), positioneerde Trump zichzelf als de stem van ontrechte Amerikanen die vechten tegen gevestigde elites.

De Europese populistische golf toonde een opmerkelijk vermogen om zijn boodschap aan te passen aan lokale contexten, terwijl hij putte uit gemeenschappelijke thema’s van nationalisme, antiglobalisering en cultureel conservatisme. Leiders als Le Pen, Wilders en Salvini waren pioniers op het gebied van tactieken die niet alleen hun eigen politieke landschappen hervormden, maar ook een blauwdruk vormden voor populistische bewegingen wereldwijd.

De moderne Amerikaanse populistische beweging die uitgroeide tot MAGA vindt zijn oorsprong in de Tea Party, een beweging die eind jaren 2000 bekend werd met aanzienlijke steun van het Koch-netwerk. Veel van Trumps trouwste aanhangers binnen de Republikeinse Partij hebben wortels in de Tea Party, wat wijst op een continuïteit van populistisch sentiment.

Onderzoeken hebben aangetoond dat personen die de Tea Party begin jaren 2010 steunden, in de daaropvolgende jaren eerder geneigd waren zich aan te sluiten bij Trumps agenda, wat de blijvende invloed van de beweging op de ideologische koers van de Republikeinse Partij aantoont.

Een sleutelfiguur in deze transitie was Steve Bannon, medeoprichter van Breitbart News en later CEO van Trumps campagne in 2016. Breitbart News speelde een cruciale rol in het promoten van Tea Party-ideeën en -kandidaten, en versterkte de anti-establishment en nationalistische boodschap van de beweging. Halverwege de jaren 2010 maakte Bannon gebruik van het momentum van de Tea Party om een ​​explicieter nationalistische agenda te bevorderen, waarbij hij zich aansloot bij Trump en de reikwijdte van het Amerikaanse populisme verbreedde.

Bannons strategische visie reikte verder dan de Verenigde Staten. Hij streefde er actief naar om populistische bewegingen in Europa te verenigen en te versterken, door verbindingen te smeden met rechtse partijen en leiders. Zijn inspanningen waren gericht op het creëren van een wereldwijd netwerk van populistische bewegingen verenigd door gedeelde principes van nationalisme, antiglobalisme en verzet tegen progressieve internationale instellingen. Door deze allianties te bevorderen, probeerde Bannon een samenhangend internationaal populistisch front op te bouwen dat de wereldwijde liberale orde kon uitdagen.

Door de connecties met het internationale populisme te begrijpen, wordt het duidelijk dat MAGA een berekend politiek construct is en geen echte volksbeweging.

De overgang van de Tea Party naar MAGA onderstreept de evolutie van het moderne Amerikaanse populisme. Terwijl de Tea Party de nadruk legde op economische grieven en wantrouwen jegens de overheid, breidde MAGA zijn aantrekkingskracht uit door middel van culturele en nationalistische retoriek, waarmee de identiteit van de Republikeinse Partij effectief werd hervormd. Bannons rol als brug tussen deze bewegingen benadrukt de bewuste pogingen om de energie van de Tea Party te benutten en te hergebruiken voor een bredere populistische agenda.

Door MAGA binnen deze lijn te plaatsen en het te verbinden met internationale populistische trends, wordt het duidelijk dat modern populisme noch een spontaan fenomeen is, noch een uniek Amerikaans fenomeen. In plaats daarvan weerspiegelt het een berekende en evoluerende strategie die put uit gedeelde grieven en ideologische kaders om zowel binnenlands als wereldwijd macht op te bouwen.

Alexander Dugin, de Russische politieke filosoof en architect van het Eurazianisme, heeft een belangrijke rol gespeeld in het vormgeven van de hedendaagse populistische ideologie. Zijn Vierde Politieke Theorie verwerpt de suprematie van de liberale democratie en biedt een alternatief dat traditionalisme combineert met elementen van socialisme en nationalisme. Dit raamwerk biedt ideologische steun voor populistische leiders die afstand willen nemen van westerse liberale waarden en pleiten voor een terugkeer naar traditionele culturele en religieuze normen.

Een soortgelijk verhaal is ontstaan ​​in de Verenigde Staten, waar “liberale waarden” worden afgeschilderd als een externe, kwaadaardige kracht die westerse tradities bedreigt. Dit verhaal creëert een gedeelde ideologische basis onder wereldwijde populistische bewegingen, waarbij hun onderling verbonden strategieën worden benadrukt terwijl ze zich aanpassen aan verschillende culturele contexten.

De convergentie van deze ideologieën benadrukt een bredere trend in het moderne populisme: de samenwerking en uitwisseling van ideeën tussen populistische leiders wereldwijd. Deze onderlinge verbondenheid heeft de snelle verspreiding van populistische retoriek en strategieën mogelijk gemaakt, waardoor de wereldwijde populistische beweging is versterkt. Parallelle populistische overwinningen in Europa en de opkomst van MAGA in de Verenigde Staten onderstrepen het groeiende internationale bereik en de invloed van deze bewegingen.

Modern populisme faciliteert en normaliseert ook de aanwezigheid van extreemrechtse radicale groepen. In de Verenigde Staten vertoont MAGA subtiele overlappingen met Third Position-politiek in zijn nadruk op “America First”-nationalisme en kritiek op globalisme.

Trumps beroep op de arbeidersklasse, gepaard met zijn anti-elite en protectionistische economische retoriek, weerspiegelt een syncretische benadering. Net als de afwijzing van zowel kapitalistische elites als socialistisch internationalisme door Third Position, positioneert MAGA zichzelf als een kampioen van de “vergeten” Amerikaanse arbeider, terwijl het zich verzet tegen progressieve sociale bewegingen.

Deze fusie van cultureel conservatisme en economisch populisme spreekt een breed scala aan gedesillusioneerde kiezers aan, waardoor traditionele ideologische grenzen vervagen. Hoewel MAGA zich onderscheidt van historische Third Position-bewegingen, laat de hybridisering van nationalisme, economisch populisme en anti-elite retoriek zien hoe deze ideologieën zich ontwikkelen binnen hedendaagse populistische kaders.

De autoritaire ondertonen van populistische bewegingen zijn steeds duidelijker. Trumps acties op de eerste dag van zijn tweede termijn, zoals de snelle gratieverlening aan de opstandelingen van 6 januari, waaronder de leiders van Proud Boys en Oath Keepers, zijn een teken van solidariteit met gewelddadige actoren. Deze stap rehabiliteert niet alleen deze groepen, maar versterkt ook hun verbondenheid met MAGA.

Wereldwijd zijn er vergelijkbare banden tussen populistische bewegingen en extremistische groeperingen. In Duitsland heeft de Alternative für Deutschland (AfD) connecties met extreemrechtse groeperingen als de Identitaire Beweging en neonazistische netwerken, waarbij ze nationalistische retoriek gebruiken om tegenstanders te intimideren.

De Hongaarse Fidesz-partij, onder leiding van Viktor Orbán, profiteert van de steun van groeperingen als de Hongaarse Garde, die bekendstaat om het targeten van Roma-gemeenschappen en het promoten van anti-immigrantensentiment. De Italiaanse Lega, geleid door Matteo Salvini, is verbonden met extreemrechtse facties als CasaPound, die neofascistische retoriek en geweld gebruiken om nationalistische thema’s te promoten.

De Braziliaanse Jair Bolsonaro heeft op paramilitaire milities vertrouwd om linkse politici en activisten aan te pakken, terwijl de Indiase Bharatiya Janata Party (BJP), onder leiding van Narendra Modi, nauwe banden onderhoudt met de Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS), een paramilitaire groep die ervan wordt beschuldigd geweld tegen minderheden aan te zetten. Deze bewegingen gebruiken nationalistische en anti-globalistische retoriek om de macht te consolideren, afwijkende meningen te onderdrukken en verdeeldheid te bestendigen.

De wereldwijde populistische beweging wordt verder versterkt door invloedrijke figuren als Elon Musk , die onlangs via X zijn steun uitsprak voor de AfD. Musks betrokkenheid bij de regering van Trump onderstreept de nauwere banden tussen wereldwijde populistische leiders.

Modern populisme heeft een onstabiel politiek landschap gecreëerd, dat niet alleen liberaal-democratische normen ondermijnt, maar ook syncretische allianties bevordert die traditionele ideologische grenzen doen vervagen. Deze bewegingen bouwen vaak verbindingen op met extremistische groepen, activistische organisaties en onconventionele politieke netwerken, en putten kracht uit gedeelde grieven en onderling verbonden strategieën.

Deze convergentie versterkt hun invloed en breidt hun bereik uit van overheidsinstellingen naar de burgermaatschappij. Het aanpakken van de mondiale aard van populisme en het vermogen om diverse politieke en activistische kaders te coöpteren, is essentieel om de verdeeldheid zaaiende en autoritaire tendensen ervan tegen te gaan en tegelijkertijd democratische principes en inclusieve sociale bewegingen te beschermen.

MAGA is geen uniek Amerikaanse beweging, maar onderdeel van een wereldwijde populistische strategie die culturele angsten, nationalisme en anti-globalistische retoriek uitbuit om macht te consolideren. Door de connecties met internationaal populisme te begrijpen, wordt het duidelijk dat MAGA een berekende politieke constructie is in plaats van een echte grassroots-beweging.

Het erkennen van deze wereldwijde parallellen en gedeelde tactieken is essentieel om de corrosieve impact ervan op de democratie tegen te gaan en een inclusievere politieke dialoog te bevorderen. MAGA ontmaskeren als onderdeel van een bredere autoritaire trend is niet alleen een verdediging van Amerikaanse waarden, maar een noodzakelijke stap in het beschermen van de democratie wereldwijd.