D. wilde niet zelf naar de rechtbank in Amsterdam komen, naar eigen zeggen vanwege de beenbreuk die hij opliep bij zijn aanhouding door een burger. Dat is jammer, want over het motief voor zijn daad heeft hij nog niets willen verklaren.
Hersenschade?
Het Openbaar Ministerie verdenkt hem van vijf maal poging moord/doodslag en vermoedt een terroristisch motief. Daar zet zijn advocaat vraagtekens bij en ze vraagt de rechters dit te schrappen. Zij suggereert eerder psychische problemen of hersenschade door de D.’s deelname aan de oorlog in Oekraïne en wil hier onderzoek naar laten doen.
De rechters willen het terroristisch oogmerk nog niet schrappen, maar wachten tot de inhoudelijke behandeling. De verdachte wordt onderzocht door psycholoog en psychiater. Zij kunnen eventueel doorverwijzen naar een neuroloog om onderzoek te doen naar eventuele hersenbeschadiging, zoals de advocaat van D. graag wil.
Sinds 2015 in Oekraiens leger
Roman D. was lang actief in het Oekraïense leger. Hij komt uit de regio Donetsk, waar Rusland in 2014 binnenviel. In 2015 sluit D. zich aan bij het leger. Hij was een onderscheiden soldaat, aldus het OM. In 2023 loopt hij gehoorbeschadiging op bij een explosie en krijgt hij een administratieve functie. Begin maart 2025 krijgt D. tijdelijk verlof. Hij reist naar Duitsland en vraagt in Berlijn asiel aan. Hij krijgt daar ook opvang.
Politie worstelt met identiteit Damsteker: verdachte van bloedbad werpt rookgordijn op
Zijn moeder en broer wonen in Tsjechië, maar D. had geen contact meer met hen. Volgens zijn moeder omdat ’de oorlog hem gek heeft gemaakt’. Dat geeft ze ook als verklaring voor zijn daden in Amsterdam. Ze omschrijft haar zoon als uitgesproken anti-Russisch. Anderen omschrijven hem als een ’loner’.
Trein naar Amsterdam
Op 26 maart pakt D. de trein van Berlijn naar Amsterdam. Daar boekt hij een kamer in een hotel op het Damrak. ’s Avonds bezoekt hij diverse winkels, waaronder een messenwinkel. Die is dicht. De ochtend erna lukt het hem wel twee messen te kopen in een messenwinkel. Ook uit notities op zijn telefoon blijkt dat D. de moordpartij al langer voorbereidde.
’Verdachte (30) steekpartij Dam Amsterdam is Oekraïense deserteur’
Rond kwart over drie op donderdagmiddag 27 maart trekt D. een mes onder zijn jas vandaan en steekt in de Sint Nicolaassteeg in op twee Amerikaanse toeristen, een vrouw van 67 en een man van 69. Een paar huizen verder steekt hij een Poolse man van 26 neer.
Damsteker Roman D. had volgens OM terroristisch motief: ’Doel om bevolking vrees aan te jagen’
De dader rent verder naar de Nieuwezijds Voorburgwal en steekt zijn mes in de rug van een 19-jarige Amsterdamse. Dat blijft daar in steken. De man rent vervolgens richting de Dam de Gravenstraat in en steekt een ander mes in de rug van een 73-jarige Belgische vrouw.
Roman D. werd door de Britse toerist aan de politie overgedragen.
Burgerarrest door Brit
Op dat moment wordt hij al gevolgd door een Britse toerist en twee mensen op een fatbike. De Brit tackelt de dader in de Gravenstraat en houdt hem in bedwang tot de politie komt. D. raakt gewond aan zijn enkel en been.
Halsema beloont Britse toerist die verdachte steekpartij overmeesterde met heldenspeld: man wil zelf in de luwte blijven
De Poolse man kon na een paar dagen het ziekenhuis verlaten. Half april waren alle gewonden uit het ziekenhuis ontslagen. Desalniettemin is de impact op hen nog enorm, vertelde de officier van justitie. Vooral de twee oudere vrouwen hebben nog veel last van hun verwonding.
De volgende pro forma zitting is op 26 augustus.
