Trumps Diplomatie Zal Geen Vrede Brengen INDIGNATIE AI & Politiek

Trumps diplomatie zal geen vrede brengen. Dus nu weten we het. Washington is van plan zich los te koppelen van Europa en weer contact te maken met Rusland.

Amerika’s (Trump) standpunt werd gisteren in Brussel bevestigd door de kersverse minister van Defensie, Pete Hegseth, die daar vooral was om het conflict in Oekraïne te bespreken. We wisten de belangrijkste punten al: NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne is “onrealistisch”, zei hij, en de oorlog “moet eindigen” via diplomatie. Kiev moet de aspiraties om de grenzen van vóór 2014 terug te vorderen — waaronder de Krim — opgeven en zich voorbereiden op een onderhandelde regeling met Rusland.

Maar Hegseths boodschap reikte verder dan Oekraïne. “Strakke strategische realiteiten verhinderen dat de Verenigde Staten van Amerika zich primair richten op de veiligheid van Europa”, vervolgde hij, en stelde dat Europese troepen de verantwoordelijkheid moeten nemen voor het verstrekken van veiligheidsgaranties voor Oekraïne na de oorlog, waarbij hij expliciet de betrokkenheid van Amerikaanse troepen uitsloot.

Dit is in lijn met Trumps bredere push voor NAVO-bondgenoten om hun defensie-uitgaven te verhogen. Hij verduidelijkte dat deze troepen geen deel zouden uitmaken van een door de NAVO geleide missie en niet onder de garantie van Artikel 5 van de alliantie zouden vallen, waarmee hij de Amerikaanse terugtrekking uit Europese veiligheidszaken onderstreepte.

Hoewel deze uitspraken niet echt een verrassing waren voor Europese leiders, gezien Trumps eerdere retoriek, versterkten ze wel een fundamentele verschuiving in het Amerikaanse Oekraïne-beleid, een beleid dat diplomatie boven voortdurende militaire betrokkenheid stelt. Hoewel dit een welkome afwijking is van Bidens meer confronterende houding, blijft het pad naar vrede vol obstakels.

Hegseth gaf geen details over een mogelijke vredesovereenkomst tussen Oekraïne en Rusland. Maar volgens een gelekte versie van Trumps voorgestelde vredesplan, gerapporteerd door Oekraïense media, zouden de door Rusland in beslag genomen gebieden worden afgestaan ​​in ruil voor veiligheidsgaranties. Van Kiev zou worden verwacht dat het afstand doet van militaire en diplomatieke inspanningen om verloren land terug te vorderen en officieel de Russische soevereiniteit over deze regio’s erkent.

Het hervatten van de directe dialoog tussen Washington en Moskou is ongetwijfeld een positieve ontwikkeling. Het grootste risico op korte termijn is echter dat Trump Poetin onder druk probeert te zetten om een ​​staakt-het-vuren te bewerkstelligen zonder een volledig ontwikkeld vredeskader. Dit is gedoemd te mislukken.

Want Moskou, dat weten we, zal geen concessies doen aan zijn belangrijkste eisen, waaronder de volledige terugtrekking van Oekraïense troepen uit vier door Rusland bezette regio’s. We weten van de Russische vice-minister van Buitenlandse Zaken Sergej Ryabkov dat alle ultimatums van de VS ineffectief zouden zijn en dat alle onderhandelingen de “realiteit op de grond” moeten erkennen.

Een groot probleem hier is het voorstel om Europees geleide vredesmachten in Oekraïne te hebben, wat vrijwel zeker op sterke weerstand van Moskou zal stuiten. Ongeacht of ze NAVO-gelieerd zijn of niet, Rusland zou ze zien als een NAVO-proxymacht — een onacceptabel scenario. Zoals Anatol Lieven  het verwoordde : “Dit is net zo onacceptabel voor de Russische regering en het establishment als NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne zelf. De Russen zien inderdaad geen wezenlijk verschil tussen de twee”.

Een andere complicerende factor is dat de ontkoppeling van de Amerikaanse veiligheid van Europa – de Europeanisering van de NAVO – ook het risico loopt een obstakel voor de vrede te worden, omdat het paradoxaal genoeg een agressievere houding van belangrijke Europese leiders aanmoedigt.

“We weten dat Moskou geen concessies zal doen aan zijn belangrijkste eisen.”

Binnen de Europese Unie is een invloedrijke pro-oorlogscoalitie ontstaan, voornamelijk aangestuurd door Polen, Estland en Litouwen. De nieuwe Europese Commissie heeft deze landen een belangrijke rol gegeven in het buitenlands beleid en de defensie, waardoor hun invloed verder is verstevigd. De Poolse premier Donald Tusk verklaarde in zijn inaugurele toespraak als voorzitter van de Europese Raad: “Als Europa wil overleven, moet het bewapend zijn”.

Op dezelfde manier heeft Kaja Kallas, de Hoge Vertegenwoordiger van de EU voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid, erop aangedrongen dat Europa zijn defensie-uitgaven aanzienlijk moet verhogen als reactie op de Amerikaanse terugtrekking, terwijl het standpunt blijft dat Rusland koste wat kost verslagen moet worden. Ondertussen heeft Andrius Kubilius, de nieuwe Europees Commissaris voor Defensie, opgeroepen tot een “Big Bang-aanpak” om de Europese defensieproductie op te voeren.

Buiten de EU is het VK net zo strijdlustig en verdubbelt het zijn militaire steun aan Oekraïne. Op 16 januari tekende Starmer een bilateraal defensiepartnerschap in Kiev, waarin hij een extra £3 miljard aan jaarlijkse militaire hulp beloofde, bovenop de £12,8 miljard die al was verstrekt. De deal bevestigt ook de Britse steun voor het NAVO-lidmaatschap van Oekraïne.

Secretaris-generaal van de NAVO, Mark Rutte, gaf woensdag uiting aan deze gevoelens en verklaarde dat hij het “eens” is met Trump over de noodzaak om “veiligheidshulp gelijk te trekken aan Oekraïne”, maar waarschuwde dat “om de loop van het conflict echt te veranderen, we nog meer moeten doen”. Zijn opmerkingen volgen op recente uitspraken waarin hij pleitte voor een “oorlogsmentaliteit” voor de NAVO.

Onderliggend aan deze groeiende militaire opbouw is de overtuiging dat Rusland een existentiële bedreiging vormt voor Europa, ondanks dat Moskou niet de capaciteit en intentie heeft om de NAVO aan te vallen. Wat misschien afgedaan kan worden als Europees geposeer als reactie op de terugtrekking van de VS, vormt in werkelijkheid een aanzienlijk obstakel voor vrede. Zolang Europese leiders militair blijven escaleren, neemt de kans op een diplomatieke oplossing voor de oorlog in Oekraïne af.

Het echte gevaar is dat Europa door voortdurend een onvermijdelijke oorlog met Rusland te voorspellen en zich daarop voor te bereiden, uiteindelijk diezelfde oorlog werkelijkheid kan laten worden. Geconfronteerd met een snelgroeiende Europese wapenopbouw en diepgewortelde anti-Russische sentimenten, kan Moskou concluderen dat wachten geen optie meer is. Als Europese NAVO-leden de spanningen blijven opvoeren, zou Rusland kunnen besluiten om preventief toe te slaan in plaats van het risico te lopen dat de militaire capaciteiten van de NAVO een kritieke drempel bereiken. Zelfs in een minder extreem scenario is de steeds agressievere houding van Europa fundamenteel onverenigbaar met een blijvende vrede in Oekraïne.

Met andere woorden, hoewel de Trump-regering zich van Europa afkeert en de aandrang op diplomatie een stap richting de-escalatie lijkt, riskeert het onbedoeld het tegenovergestelde te bereiken. In plaats van de militaire ambities van Europa te beperken, moedigt de Amerikaanse terugtrekking belangrijke EU- en NAVO-actoren — met name in Oost-Europa — aan om een ​​steeds confronterendere houding aan te nemen ten opzichte van Rusland.

De Europeanisering van de NAVO, geframed als een noodzaak na de terugtrekking van de VS, heeft de militarisering van het continent en de demonisering van Rusland door de leiders versneld, waardoor de omstandigheden die in de eerste plaats het conflict in Oekraïne veroorzaakten, in stand zijn gehouden. In plaats van dit moment te gebruiken om diplomatie te bedrijven, zien Europese leiders de terugtrekking van de VS als een reden om militair te escaleren. In die zin staat de ontkoppeling van Washington van Europa haaks op Trumps uitgesproken doel om vrede in Oekraïne te bereiken.

Tenzij het Europese leiderschap de veiligheidszorgen van Rusland erkent, blijven de vooruitzichten voor een langetermijnoplossing somber — en het risico op een grotere oorlog zal blijven hangen boven het continent. Ironisch genoeg kan de poging van de VS om afstand te nemen van Europese veiligheidszaken het uiteindelijk terugtrekken in een nog groter conflict — een waar het veel minder controle over zal hebben.