Trump en tech-kapitalisten als Elon Musk proberen de drijvende kracht te worden achter een grotendeels ongereguleerd financieel systeem.
Het financiële systeem van de Verenigde Staten is altijd al vatbaar geweest voor instabiliteit en crises. Nu echter, onder de nieuwe regering van Trump, die aandringt op grote bezuinigingen op regelgeving, waaronder in de cryptosector waarin de familie Trump een groot financieel belang heeft , is het financiële systeem kwetsbaarder dan ooit, wat ernstige risico’s vormt voor de economie als geheel. Dit doet er natuurlijk weinig toe voor Donald Trump, zijn familie en zijn miljardairvrienden. Voor Trump is de werkelijke betekenis van “America First” “zelfverrijking”.
In het volgende interview spreekt de progressieve econoom Gerald Epstein, een vooraanstaand expert in financiën en bankwezen, over de veranderende aard van het Amerikaanse financiële systeem onder Trump 2.0. Hij stelt dat Trump het hele financiële systeem verandert in “een Wilde Westen van ongereguleerde instellingen en markten”, en daarmee mogelijk de weg vrijmaakt voor een financiële crisis van ongekende omvang. Epstein is hoogleraar economie en mededirecteur van het Political Economy Research Institute aan de Universiteit van Massachusetts Amherst en auteur van Busting the Bankers’ Club: Finance for the Rest of Us.
Het onderstaande interview is licht bewerkt om het duidelijker en korter te maken.
CJ Polychroniou: Het Amerikaanse financiële landschap is voortdurend in ontwikkeling, maar niet per se in de gewenste richting. Financiële technologie (fintech), kunstmatige intelligentie (AI), het schaduwbankensysteem en deregulering roepen zorgen op over financiële instabiliteit en waarschuwen zelfs voor een nieuwe financiële crisis.
Onlangs publiceerde zelfs The Economist – een voorvechter van vrije markten, deregulering en financialisering – een artikel met de titel: ” De Amerikaanse financiële wereld, altijd uniek, is nu uniek gevaarlijk. ” Kunt u kort ingaan op de veranderende aard van het Amerikaanse financiële systeem sinds de financiële crisis van 2007-2008 en of de zorgen over een toename van de risico’s voor financiële stabiliteit terecht zijn?
Gerald Epstein : De Grote Financiële Crisis (GFC) van 2007-2009 trof miljoenen Amerikanen en was kostbaar voor talloze anderen elders. Amerikanen verloren hun baan, hun huis en zagen publieke diensten – zoals middelen voor scholen, gezondheidszorg en gesubsidieerde kinderopvang – zwaar bezuinigd worden. Zoals ik aantoon in Busting the Bankers’ Club: Finance for the Rest of Us , liggen de wortels van de GFC in radicale financiële deregulering door zowel Democratische als Republikeinse regeringen, en ook door Europese regeringen, waardoor megabanken en hun toppersoneel enorme risico’s konden nemen en grote uitbetalingen konden ontvangen. En toen de markten instortten, werden ze gered door centrale banken en overheden zonder dat zijzelf of hun banken daar een boete voor kregen.
Meer specifiek konden bankiers en andere medewerkers in het financiële systeem, zoals kredietbeoordelaars, profiteren van enorme belangenconflicten; enorme en vaak verborgen schulden (leverage); opzettelijk te complexe en ondoorzichtige financiële producten die hun klanten, en vaak zijzelf, niet begrepen; fraude en corruptie op grote schaal die grotendeels onbestraft bleven en uiteindelijk enorme reddingsoperaties door de overheid die hen en hun instellingen redden, maar ten koste gingen van de belastingbetalers en de economie als geheel, zoals blijkt uit het werk van wijlen James Crotty .
De financiële hervormingswetten, in de Verenigde Staten bekend als Dodd-Frank, werden hard bevochten, maar resulteerden uiteindelijk in slechts bescheiden verbeteringen in de financiële regelgeving. Deze hervormingen beloofden het bankieren minder risicovol te maken door de hefboomwerking te verminderen en het bankkapitaal en de liquiditeit te vergroten; ze beloofden ook de bancaire activiteiten minder ondoorzichtig te maken door het toezicht op de grootste banken te vergroten. Maar de effectiviteit van deze regels nam in de loop der tijd af.
Deze erosie vond deels plaats doordat ze onder Trump 1.0 werden teruggedraaid en op een aantal belangrijke punten werden verzwakt. En de regels werden minder effectief doordat de financiële markten eromheen innoveerden. Deze veranderingen werden goed beschreven in het Economist- artikel en omvatten onder meer het vergroten van de omvang van de minder gereguleerde gebieden, het vergroten van de rol van private kredietverstrekkers, waaronder vermogensbeheerders zoals BlackRock, hedgefondsen en private-equityfondsen, en daarmee het vergroten van de financiële voetafdruk van relatief ongereguleerde kredietinstellingen.
Natuurlijk was dit alles niet onvermijdelijk. Als regeringen in de VS en Europa serieus werk hadden gemaakt van de regulering van de financiële sector, hadden ze hun beperkingen kunnen verscherpen, maar ze hadden daar geen enkel belang bij. Integendeel, toen er in 2022 een bankencrisis uitbrak (Silicon Valley Bank, Signature Bank, USB, enz.), redden de Federal Reserve en het Amerikaanse ministerie van Financiën al hun spaarders en een deel van hun schuldeisers en aandeelhouders. Dit gaf deze markten een duidelijk gevoel dat ze konden blijven groeien.
Al deze trends zijn nu veel, veel erger geworden door de acties van Trump 2.0. De regering-Trump en het Republikeinse Congres proberen, met hulp van het Hooggerechtshof en enkele Democraten, vrijwel het hele bouwwerk van financiële regulering te ontmantelen. Ze proberen onder meer het Bureau voor Consumentenbescherming (CFPB) te elimineren, financieel vriendelijke toezichthouders te plaatsen bij alle belangrijke regelgevende instanties en zich grotendeels te committeren aan een vrije-voor-iedereen-benadering van regulering.
Het resultaat is steeds meer belangenconflicten, kunstmatig gecreëerde complexiteit en ondoorzichtigheid, waardoor de schuldenlast (leverage) in het hele systeem fors toeneemt en de kans op fraude en corruptie enorm toeneemt.
Met andere woorden: ze veranderen het hele financiële systeem in een ‘schaduw’-financieel systeem, een systeem dat grotendeels niet wordt gecontroleerd en gereguleerd, een systeem van ‘privékrediet’, een Wilde Westen van ongereguleerde instellingen en markten.
De markt voor private kredieten is de afgelopen jaren geëxplodeerd en vormt een uitdaging voor de traditionele kredietverlening. Vormt de groei van private kredieten op zichzelf een risico voor de stabiliteit van het financiële stelsel?
Zoals Lenore Palladino en Harrison Karlewicz onder anderen hebben aangetoond, is het aandeel “private credit” in de totale activa van de financiële markten de afgelopen jaren enorm gegroeid. Zij wijzen erop dat private fondsen de afgelopen tien jaar ongeveer verdrievoudigd zijn in omvang, tot $ 26 biljoen aan brutoactiva (vergeleken met $ 23 biljoen in de Amerikaanse commerciële banksector).
Deze fondsen omvatten pensioenfondsen en activa van verzekeringsmaatschappijen, die nu steeds vaker worden beheerd door private creditfirma’s, zoals vermogensbeheerders, met relatief minder toezicht. Maar zoals ik al aangaf, vinden zelfs de megabanken zelf talloze manieren om veel toezicht te vermijden in dit nieuwe tijdperk van deregulering.
Hoewel de uitgave van The Economist waarmee u begint, op enkele van deze gevaren wijst, worden hun waarschuwingen bijna altijd gecompenseerd door te suggereren dat deze financiële “innovaties” voordelen bieden voor de klanten en de economie als geheel. Maar in feite is er in de meeste gevallen weinig bewijs voor deze voordelen. Sterk beheerde vermogensportefeuilles presteren slechter dan indexfondsen die simpelweg een deel van de financiële markten (of een deel daarvan) kopen; en je hebt geen particuliere kredietinstellingen nodig om deze standaardbeleggingen te doen. Complexere beleggingen hebben doorgaans hogere kosten, minder liquiditeit en meer risico.
Trump en de Republikeinen in het Congres, met de hulp van een aantal belangrijke Democraten, dringen aan op wetgeving om cryptovaluta een centrale positie in het Amerikaanse financiële systeem te geven. Welke problemen zal dit voor de economie opleveren?
Het schoolvoorbeeld van de nog extremere risico’s die ons te wachten staan, is de gigantische druk die Donald Trump, zijn familie en een hele falanx van miljardairs, Republikeinse politici en sommige Democraten nu zetten. Ze willen cryptovaluta en activa centraal stellen in het financiële systeem en techkapitalisten zoals Elon Musk en Trump zelf tot de kopstukken van het financiële systeem maken.
Ze streven er ook naar om techbedrijven om te vormen tot geld- en kredietscheppers die geld kunnen drukken – zoals de Federal Reserve en de banken – maar vrijwel geen regulering zullen hebben. Op deze manier zullen deze techmiljardairs en leden van de Trump-familie de Amerikaanse dollar en het Amerikaanse financiële systeem kunnen privatiseren zonder dat er sprake is van toezicht. De belangrijkste wetgevende initiatieven hier zijn de zogenaamde GENIUS Act , die onlangs door de Senaat is aangenomen, en de CLARITY Act , die binnenkort naar het Huis van Afgevaardigden gaat.
De goedkeuring van de GENIUS Act door de Senaat op 18 juni, met 18 Democraten die ervoor stemden, illustreert de enorme uitgaven van cryptobedrijven en lobbyisten, eerst in de voorverkiezingen om anti-crypto Democraten te verslaan, en vervolgens in de verkiezingen van november om pro-crypto Republikeinen en Democraten te kiezen. We kunnen verwachten dat ze in de verkiezingen van 2026 nog meer zullen uitgeven om verstandige crypto-kritische Democraten te verdrijven.
Al met al storten Trumps roekeloze beleid de Amerikaanse economie in chaos en hebben ze een negatieve impact op de wereldeconomie. Zouden ze een financiële crisis kunnen veroorzaken?
Ja. Dit beleid, en met name de crypto-push, is zeer gevaarlijk. En dat was een punt dat impliciet werd gemaakt in het artikel in The Economist . Maar er wordt hier een belangrijk punt over het hoofd gezien: zelfs zonder een financiële crisis schaden deze zeer speculatieve, risicovolle, uitbuitende en door fraude geteisterde financiële markten dagelijks werknemers, gezinnen en gemeenschappen.
Zoals Juan Montecino en ik aantoonden in ons artikel “Overcharged: The High Cost of High Finance”, faalt dit soort financiële systeem in het leveren van de financiële diensten die werknemers, kleine bedrijven, huishoudens en gemeenschappen nodig hebben. Ja, er zijn de miljarden dollars die gepaard gaan met financiële crises die door dergelijke financiële systemen worden veroorzaakt, maar er zijn ook de enorme kosten van verkeerde allocatie van menselijke en financiële middelen in een speculatieve, verspillende, destructieve financiële economie.
Wat kan er gedaan worden om te voorkomen dat het roekeloze hervormingsbeleid van de Trump-regering wordt doorgevoerd?
We moeten het Trumpisme verslaan, de voorhoede van dit op vriendjespolitiek gebaseerde kapitalisme, maar ook de neoliberale Democratische opportunisten die dit beleid steunen en er baat bij hebben.
Indignatie wordt uitsluitend gefinancierd door de vrijgevigheid van haar lezers.
