Spread the love en help Indignatie
Poetin In een ongekend besluit van 6 december 2024 heeft het Roemeense constitutionele hof de presidentsverkiezingen van 25 november nietig verklaard , nadat het geloofwaardige informatie had ontvangen over grootschalige externe inmenging in de resultaten van de eerste ronde, ten gunste van een nauwelijks bekende extreemrechtse kandidaat, Calin Georgescu.
De enorme last-minute-opleving van Georgescu werd grotendeels geweten aan de creatie van duizenden betaalde, door Rusland gecontroleerde bots op TikTok en illegale campagnefinanciering.
Dit lijkt misschien nieuws van vorig jaar, maar met de verkiezingen die eraan komen in Duitsland , Polen , Tsjechië en mogelijk zelfs Oekraïne , is er genoeg om je zorgen over te maken. Behalve dan een nieuwe Amerikaanse president die Washington (en de wereld) op stelten zet met een stortvloed aan uitvoerende besluiten en buitenlands-politieke initiatieven die meer op verkooppraatjes voor onroerend goed lijken.
Bezorgdheid over Russische inmenging in de verkiezingen is niet nieuw, maar het beeld van Moskou’s succes is tot nu toe gemengd.
In januari 2017 was de Amerikaanse inlichtingendienst ervan overtuigd dat Rusland zich had bemoeid met de presidentsverkiezingen van 2016 om Donald Trump verkozen te krijgen. Het jaar daarop kwamen soortgelijke beschuldigingen naar voren in de context van de presidentsverkiezingen in Frankrijk. Maar in Frankrijk slaagde het Kremlin er niet in de overwinning van Emmanuel Macron te voorkomen.
Meer recent, in Georgië, won de zittende regering van de Georgische Droom-partij de parlementsverkiezingen in oktober 2024 na vermeende Russische inmenging . Dit leidde tot wijdverbreide protesten en een overheidsingrijpen tegen de media en het maatschappelijk middenveld.
Daarentegen won de pro-westerse president van Moldavië , ondanks vermeende Russische inmenging , in november 2024 een tweede termijn. Een referendum over een constitutionele verbintenis tot EU-lidmaatschap werd gesteund door een flinterdunne meerderheid van de kiezers.
Opiniepeilingen over percepties van Rusland en Vladimir Poetin in westerse democratieën bieden ook enige troost. Volgens een onderzoek van het Pew Research Center in 2024 blijven de positieve meningen over Rusland en zijn leider erg laag in EU- en NAVO-lidstaten. Tegelijkertijd bleven de goedkeuringscijfers van de EU en de NAVO hoog onder de burgers van de lidstaten.
Maar deze relatief geruststellende cijfers verhullen belangrijke en enigszins zorgwekkende trends. In Duitsland, waar op 23 februari vervroegde parlementsverkiezingen worden gehouden, is het aantal positieve meningen over Poetin meer dan verdubbeld van 8% in 2023 tot 17% in 2024. Dit is nog steeds een groot verschil met de 76% die Poetin in 2003 goedkeurde of zelfs de 36% die dat in 2019 deed, volgens dezelfde enquête. De Duitse stijging is een uitschieter onder de 13 EU-lidstaten, maar in slechts één daarvan – Italië – daalde de steun voor Poetin vergeleken met het voorgaande jaar.
Hetzelfde geldt voor de steun voor de EU en de NAVO. Het mediane niveau van steun voor de EU in negen onderzochte lidstaten bedraagt 63%, waarbij 36% van de deelnemers een ongunstige mening heeft. Duitsland, met 63% positieve meningen, noteerde echter de tweede opeenvolgende daling, een daling ten opzichte van 78% in 2022 en 71% in 2023. En Duitsland is hier minder een uitschieter: de positieve meningen over de EU onder lidstaten zijn de afgelopen twee jaar over het algemeen enigszins afgenomen.
Als het gaat om de NAVO, dacht 63% van de deelnemers aan het onderzoek in 13 lidstaten positiever over de alliantie, terwijl 33% negatievere meningen had. Maar nogmaals, met uitzondering van Hongarije en Canada (waar de gunstigheid toenam), was het aandeel van degenen met gunstige meningen sinds vorig jaar met twee tot acht procentpunten gedaald.
Ook wij hebben jou steun nodig in 2025, gun ons een extra bakkie koffie groot of klein.
Dank je en proost?
Wij van Indignatie AI zijn je eeuwig dankbaar
Betekent dit dat Poetin wint? Nee, in ieder geval nog niet. Attitude-enquêtes zijn minder belangrijk dan verkiezingsuitslagen.
Rusland lijkt recent succes te hebben gehad met het veranderen van verkiezingsuitslagen, bijvoorbeeld in Roemenië, waar Roemeense inlichtingendiensten bewijs van kiezersmanipulatie ontdekten . Maar het Roemeense voorbeeld (door de verkiezingen nietig te verklaren) is ook illustratief voor hoe belangrijk het is voor democratieën om terug te vechten – en nog belangrijker, om preventieve maatregelen te nemen.
En dit is een les die lijkt te zijn doorgedrongen. Op 30 januari stuurden de ministers van Buitenlandse Zaken van 12 EU-lidstaten een gezamenlijke brief naar Brussel waarin de Europese Commissie werd opgeroepen om agressiever gebruik te maken van haar bevoegdheden onder de Digital Services Act om de integriteit van democratische verkiezingen in het blok te beschermen. Artikel 25 van die wet legt, cruciaal, een verplichting op aan onlineplatforms om hun diensten vrij van misleiding en manipulatie te ontwerpen en ervoor te zorgen dat gebruikers weloverwogen beslissingen kunnen nemen.
Hoewel de commissie nog moet aantonen dat zij vastberaden is op grond van de Digital Services Act, heeft een rechtbank in Berlijn op 7 februari 2025 bepaald dat X gegevens die nodig zijn om desinformatie te traceren, moet overhandigen aan twee maatschappelijke organisaties die daarom hadden verzocht .
Musk en Poetin: gedeelde waarden?
Als Poetin wint, wint hij niet op eigen houtje. Democratieën worden niet alleen bedreigd door Rusland. Musk – een niet-gekozen miljardair met ongekende invloed onder Donald Trump – is herhaaldelijk beschuldigd van inmenging in Europese debatten en verkiezingscampagnes. Over zijn opmerkingen over de Duitse verkiezingen heeft Musk betoogd dat hij, omdat hij aanzienlijke investeringen in Duitsland heeft , het recht heeft om commentaar te leveren op de politiek en dat de AfD “resoneert met veel Duitsers die vinden dat hun zorgen door het establishment worden genegeerd”.
Wat Musk en Poetin gemeen hebben, is hun diepe afkeer van open, liberale democratieën en hun sluwe vermogen om technologie in te zetten om hun doelen te bereiken, door politieke partijen en bewegingen te promoten die hun illiberale standpunten delen.
Waar ze verschillen is dat Musk zich richt op extreem rechts – de Duitse AfD of de Britse Tommy Robinson . Maar Poetin steunt doorgaans degene die hij ziet als iemand die de Russische belangen dient bij het verzwakken van de westerse eenheid en invloed. Dit leidt ertoe dat het Kremlin steun verleent aan leiders van zowel extreem rechts als extreem links .
Maar vaak zijn Poetins en Musks protegés hetzelfde. In het geval van de Duitse AfD was het geen toeval dat Poetin de opmerkingen van Musk herhaalde tijdens een verkiezingsbijeenkomst van de AfD, waarin hij zei dat Duitsers hun oorlogsschuld achter zich moesten laten. Beiden wilden de smet van te dicht bij het naziverleden van Duitsland van de AfD verwijderen en de AfD niet alleen verkiesbaar maken, maar ook respectabel genoeg om in een coalitie te worden opgenomen, net als de extreemrechtse Vrijheidspartij in Oostenrijk, die een lange geschiedenis van vriendschappelijke betrekkingen met Poetin heeft.
En wat Musk openlijk op X kan doen, probeert Poetin te bereiken met een campagne van zijn botleger op het platform.
De meest opvallende overeenkomst tussen Musk en Poetin – en anderen die beschuldigd zijn van inmenging in de verkiezingen – is misschien wel dat ze een beroep doen op een groeiend reservoir van onvrede over de liberale democratie.
Volgens een onderzoek uit 2024 onder 31 democratieën wereldwijd, was 54% van de deelnemers ontevreden over hoe zij zagen dat democratie werkte. In 12 landen met een hoog inkomen – Canada, de VS en 10 EU-lidstaten – was de ontevredenheid zelfs hoger met 64% en is voor het vierde jaar op rij toegenomen.
Het is duidelijk belangrijk om terug te vechten tegen het soort flagrante verkiezingsinmenging door mensen als Poetin en Musk. Maar het zal niet genoeg zijn om de aanhoudende trend van afnemende steun voor democratie en haar vaandeldragers, waaronder de EU en de NAVO, om te keren. Het is juist om verkiezingsfraude te weerstaan en te vervolgen. Maar het is ook cruciaal om te vragen waarom mensen ontevreden zijn met democratie – en om er iets aan te doen.
