Assad heeft Moskou de afgelopen jaren als weinig anderen gesteund. Terwijl andere landen in de economische en militaire kring van het Kremlin, waaronder traditionele partners in Centraal-Azië en Afrika, hebben geprobeerd Rusland en het opkomende China uit te spelen, bleef Assad de perfecte vazal. Vorig jaar sprak de voormalige Syrische leider in het Kremlin uitgedrukt zijn trouw door de Russische propaganda na te praten. Hij bood steun aan voor de Russische oorlog “tegen neonazi’s en hun voorgangers”, en sprak verder over zijn “toewijding” aan Rusland en de “noodzaak om de wereld te stabiliseren”. Onderwerping aan Rusland betekende stabiliteit voor de dictator.
Tegenwoordig blijkt dat deze stabiliteit, samen met de militaire, economische en culturele kracht van Moskou, een andere grote illusie van Poetin is geweest. Net zoals de campagne tegen Oekraïne binnen enkele uren militaire zwakheden aan het licht bracht, zo is de Russische macht in Syrië binnen enkele dagen verdampt. Tot het uiterste opgerekt door de oorlog in Oekraïne, waar ondanks de recente vooruitgang ongeveer 30.000 soldaten en miljarden dollars worden vastgehouden. kwijt elke maand heeft het Kremlin geen troepen meer, geen mannen meer en geen geld meer om naar het Midden-Oosten te sturen. Het beste wat het land kan bieden is asiel voor de vernederde Assad. De huidige “multipolaire wereldorde” is een schijnvertoning gebleken, die meer lijkt op de wereld van de noodlijdende Sovjetmacht in de jaren tachtig dan op de echte kracht van de decennia na de Tweede Wereldoorlog.
De macht van Poetin brokkelt af in het oude Sovjetrijk en daarbuiten. Oekraïne zal de Krim en de oostelijke regio’s in de nabije toekomst misschien niet terugnemen, maar de bevolking van het land heeft zich definitief van Moskou afgekeerd. Tien jaar geleden waren dat bijvoorbeeld de Oekraïners ambivalent over NAVO- en EU-integratie. Tegenwoordig omarmen ze beide in overweldigende mate. In heel Centraal-Azië kijken landen voor ontwikkelingshulp naar China, en niet naar Rusland. Azerbeidzjan gedraagt zich zonder rekening te houden met de mening van Moskou, terwijl Armenië voor steun naar India, China en de VS kijkt.
Erger nog, Rusland is gedwongen steeds negatievere handelsvoorwaarden te accepteren met sterkere landen, zoals India en China, dankzij de ferme benadering van sancties door het Westen. In de weinige echte allianties, zoals die met Noord-Korea en Iran, dicteren de kleinere partners de voorwaarden. Tegenwoordig heeft Poetin deze landen meer nodig dan zij hem, en zij halen er maximale voordelen uit in ruil voor het leveren van soldaten en militair materieel aan Moskou. Op elk moment kan Poetins hele façade van buitenlands beleid instorten.
Russische diplomaten zouden vandaag de dag misschien kunnen beweren dat hun land “zijn vrienden niet verraadt in moeilijke situaties”, maar hun wereld is er een van rook en spiegels, waarin de PR-mannen van Moskou dominantie projecteren, met nepnieuws, desinformatie en opschepperij over alles, van Syrië tot ballistisch raketten, om de relatieve zwakte van hun land te verdoezelen. Rusland gebruikte zijn gebruikelijke propagandatactieken om te beweren dat de positie van Assad onneembaar was, maar bij het eerste teken van problemen hebben sommige van zijn propagandisten nu claim dat Syrië er toch nooit toe deed.
Sinds 1999 is het Poetins doel geweest om de Russische macht te herscheppen met heerschappij over vazalstaten als Syrië en Oekraïne, maar hij heeft de leiding over de chaos. Moskou is in staat dingen kapot te maken, revoluties te ontketenen, deze chaos te creëren, maar het heeft niet de kracht om nieuwe internationale machtsstructuren op te zetten.
