Spread the love en help Indignatie
Leiders als Georgia Meloni van Italië hebben nationalistische argumenten gevonden ten gunste van klimaatdiplomatie.
BAKU, Azerbeidzjan — Op zoek naar een MAGA-compatibele aanpak voor klimaatdiplomatie? De rechtse leiders van Europa kunnen helpen.
Terwijl Donald Trump van plan is om de Verenigde Staten bij zijn terugkeer in het Witte Huis opnieuw uit het Klimaatakkoord van Parijs terug te trekken, hebben de nationalistische premiers en autocratische leiders van Europa zich tijdens de eerste dagen van de klimaattop van dit jaar, bekend als COP29, rechts uitgesproken voor (enkele) maatregelen om de opwarming van de aarde af te remmen.
In Europa en elders correleert rechts populisme met zwakkere klimaatmaatregelen. Maar regeringen van Italië tot Turkije hebben argumenten gevonden ten gunste van wereldwijde samenwerking om de temperatuurstijging in te dammen — van het grijpen van economische kansen tot zorgen dat klimaatrampen meer migranten naar Europa zullen drijven.
Sommigen, waaronder Azerbeidzjan, gastland van de COP29, zien klimaattoppen ook als een kans om hun autoritarisme of fossielebrandstoffenindustrieën te vergroenen.
Nu belangrijke centristische figuren als Olaf Scholz uit Duitsland en Emmanuel Macron uit Frankrijk de top overslaan, domineerden deze verhalen waarschijnlijk de Europese aanwezigheid bij de toespraken van de leiders op de COP29 deze week.
Hoe rijmen Europese populisten wereldwijde klimaatactie met hun kijk op de wereld? Lees verder voor een analyse van het rechtse groene draaiboek.
1. Geld verdienen
Van elektrische voertuigen tot zonnepanelen, de schone economie bloeit. En leiders die op een bedrijfsvriendelijk platform staan dat onze economie weer geweldig wil maken, willen er zeker van zijn dat ze erbij betrokken worden.
De Hongaarse premier Viktor Orbán begon zijn toespraak op de COP29 dinsdag met zijn gebruikelijke waarschuwingen tegen belastende groene regelgeving en een oproep om fossiele brandstoffen te blijven gebruiken, terwijl we doorgaan met klimaatactie.
Maar hij schakelde snel over op opscheppen over de schone-technologie-bekwaamheid van zijn land. “We positioneren onszelf om een belangrijke speler te worden in de ontwikkeling van elektrische voertuigen en elektriciteitsopslag,” vertelde hij zijn medeleiders.
Een senior klimaatonderhandelaar voor een rechtse Europese regering zei dat het economische argument een no-brainer was. “Onze bedrijven zien dat ze geld kunnen verdienen aan de groene transitie,” zei hij. “En hoe eerder je de transformatie start, hoe groter de winnaar zal zijn als bedrijf of land.”
2. Verminder immigratie
Beloven immigratie te beperken — met name ongeautoriseerde grensoverschrijdingen — is een centrale pijler van rechtse verkiezingscampagnes. En klimaatrampen, stijgende zeespiegels en toenemende droogtes zullen naar verwachting honderden miljoenen mensen ontheemden in de komende decennia.
De Italiaanse regering onder leiding van premier Giorgia Meloni, leider van een partij die geworteld is in het fascisme, heeft het verband tussen migratie en de opwarming van de aarde aangegrepen om te pleiten voor financiering van klimaatactie in Afrika en andere ontwikkelingslanden.
Italië heeft plannen om zijn economische en energiesamenwerking met Afrika uit te breiden om banengroei en infrastructuur te stimuleren — en ook de invloed van Rome op het continent. Opvallend is dat de strategie van de overheid expliciet stelt dat het plan Afrikanen zal helpen “het recht te geven om niet gedwongen te worden te migreren.”
Het verstrekken van financiering is onderdeel van die aanpak. Vorig jaar droeg Italië onverwacht € 100 miljoen bij aan een nieuw fonds voor landen die getroffen zijn door klimaatrampen, en Meloni heeft een geldpot van € 4 miljard opgezet om klimaatactie in ontwikkelingslanden te financieren, met name Afrika.
Tijdens de op financiering gerichte COP29 zei Meloni dat “Italië van plan is om zijn steentje bij te dragen.”
Een tweede klimaatonderhandelaar voor een andere rechtse Europese regering denkt dat Trump dit aspect ook aantrekkelijk zou kunnen vinden. “Landdegradatie als gevolg van klimaatverandering zal bijvoorbeeld leiden tot enorme hoeveelheden migratie. En dat is een onderwerp dat ook cruciaal is voor de regering van Trump,” benadrukte hij.
3. Bevorder kernenergie
Rechtse kiezers zijn over het algemeen gecharmeerd van het idee van kernenergie, een schone maar controversiële energiebron. Neem de VS: meer Republikeinen dan Democraten staan positief tegenover kernenergie .
Veel leiders, waaronder Orbán en Meloni, hebben in hun toespraken op de COP29 de ontwikkeling van kernenergie gepromoot.
De Poolse president Andrzej Duda, lid van de rechtse partij Recht en Rechtvaardigheid, was een van degenen die de voordelen van kernenergie in Bakoe verkondigden. “Ik geloof dat kernenergie de toekomst is en dat alleen kernenergie ons zal helpen onze klimaatdoelen te bereiken en schone, veilige en stabiele energie zal garanderen,” zei hij.
“Kernenergie is cruciaal op de weg naar [klimaat]neutraliteit”, beaamde de Slowaakse president Peter Pellegrini.
4. Vecht voor je eigen belang
Immigratie is slechts één voorbeeld van de manier waarop rechtse leiders in Europa hun belangrijkste thema’s verweven in hun klimaatretoriek op COP29.
Orbán profileert zichzelf graag als een politicus die de Europese boeren beschermt tegen overijverige klimaatwetgeving.
In zijn toespraak fulmineerde Orbán tegen de groene “ideologie” en sloeg daarmee de drievoudige verdediging van de boeren aan: “We kunnen onze industrie niet opofferen voor de landbouw … De prijs van klimaatverandering mag niet door onze boeren worden betaald … We kunnen boeren geen onrealistische quota of lastige regels opleggen.”
Duda gebruikte zijn toespraak om de zorgen van Polen over Rusland te koppelen aan de opwarming van de aarde en de aantasting van het milieu. Hij vertelde zijn medeleiders dat “de Russische agressie tegen Oekraïne ons heeft laten zien dat gewapende conflicten ook leiden tot ernstige schade aan het milieu en vervuiling.”
Ilham Aliyev, de autocratische president van Azerbeidzjan, sprak in zijn openingstoespraak over wat hij de westerse ‘hypocrisie’ noemde. Hij verdedigde de afhankelijkheid van zijn land van de export van fossiele brandstoffen door erop te wijzen dat de Europeanen deze brandstoffen graag kopen.
5. Claim leiderschap
Veel leiders gebruiken klimaattoppen om op te scheppen over de inspanningen van hun landen. Voor rechtse en autocratische regeringen bieden de conferenties ook een kans om zichzelf neer te zetten als eerzame leden van de wereldwijde gemeenschap.
De Russische premier Mikhail Mishustin maakte geen melding van de wrede oorlog die zijn land voert tegen Oekraïne, maar uitte in plaats daarvan zijn bezorgdheid over het “welzijn van toekomstige generaties” en beloofde klimaatverandering te bestrijden. (Rusland is ’s werelds vijfde grootste uitstoter van planeetopwarmende broeikasgassen.)
De Turkse president Recep Tayyip Erdoğan presenteerde zijn land als gastheer van COP31 in 2026, ondanks het feit dat het land het Klimaatakkoord van Parijs pas drie jaar geleden heeft geratificeerd.
Zelfs Duda, wiens partij probeerde belangrijke EU-klimaatinspanningen te blokkeren toen hij aan de macht was, probeerde zijn groene imago op te poetsen tijdens zijn toespraak, door te zeggen: “Tijdens mijn presidentschap in Polen heb ik gewerkt om de klimaatbeleidsagenda hoog op de prioriteitenlijst van mijn land te houden. Ik ben blij dat ik het genoegen had om persoonlijk het Akkoord van Parijs te ratificeren in 2016.”
Maar rechtse leiders waren voorzichtig om hun beweringen over klimaatleiderschap niet te ver door te voeren, en strooiden hun toespraken met oproepen tot ‘gezond verstand’ en ‘realisme’ in de groene transitie – om te voorkomen dat ze zouden worden aangezien voor groene ideologen.
“We moeten de natuur beschermen,” zei Meloni, “met de mens als kern.”
