Een kleurrijk avontuur en een spannende start van een nieuw leven. Zo verkoopt het EU-grensagentschap Frontex kinderen en jongeren hun deportatie in een perfide brochure. Als je daar geen rillingen van walging van krijgt, heb je geen hart. Een commentaar.
In 2023 publiceerde het EU-grensagentschap Frontex een brochure getiteld “Mijn gids voor terugkeer”, bedoeld om kinderen en jongeren voor te bereiden op hun deportatie. Tot gisteren bleef de publicatie onbekend bij het grote publiek. Dat is verrassend.
Omdat het een cynisch werk is vol minachting voor de mensheid. Met eufemistische woorden en zogenaamd kindvriendelijke taal bagatelliseert het de manier waarop minderjarigen uit hun leven worden gerukt – in de vorm van een geïllustreerd adviesboek.
Het is een boek vol onschuldige glimlachjes, maar in werkelijkheid ijskoud pseudohumanitarisme, waarin de traumatiserende deportatie wordt verkocht als een avontuur en een kans op een nieuw begin. Deportatie – maar dan helemaal leuk, helemaal kleurrijk, helemaal kindvriendelijk. Het boek presenteert zelfs het VN-Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Want je moet je rechten kennen.
“Enthousiast over deze grote verandering”
Op pagina 1 staat een opstijgend vliegtuig met de tekst: “Dit boek is van: …” Nadat Mohammed, Tanisha of Marija hun naam daar hebben geschreven, dreigt deportatie. Zo noemen ze dat natuurlijk niet in een kindvriendelijk, op mensenrechten gericht Europa.
‘Misschien is u verteld dat u moet verhuizen en in het land van herkomst van uw familie moet wonen’, staat er, waarmee de ontworteling en dwangmaatregelen waarmee het kind en zijn familie worden geconfronteerd, worden gebagatelliseerd.
Omdat:
Het is momenteel niet mogelijk voor u en uw familie om in dit land te verblijven en te wonen. Zelfs als u hier liever zou blijven, is dat helaas momenteel niet mogelijk. Dit betekent dat u terug moet naar het thuisland van uw familie. Dit is een grote verandering voor u. Misschien herinnert u zich het thuisland van uw familie niet meer. Misschien bent u verdrietig dat u uw vrienden of school moet verlaten. [..] Of misschien kijkt u ernaar uit om vrienden en familie in het thuisland van uw familie te zien en bent u enthousiast over deze grote verandering.
De Europese Verlichting gaat verder: informatie is alles: “Hoe meer je erover weet, hoe beter je voorbereid bent op deze grote verandering in je leven.”
Want binnenkort begint het grote, kleurrijke avontuur van de terugkeer naar huis. Maar “voordat je met je gezin terugkeert naar je thuisland, kun je in een instelling verblijven waar andere gezinnen wachten om te vertrekken. Je mag de instelling misschien wel verlaten, maar misschien ook niet.”
En als u en uw gezin de “faciliteit” niet mogen verlaten, dan zullen de hoffelijke volwassenen “die u en uw gezin moeten helpen” dat ongetwijfeld ook zeggen. In het volgende hoofdstuk, “Hoe kom ik op de luchthaven?”, zijn zij ook het vriendelijke maar standvastige gezicht van het land dat u nu helaas moet verlaten. “Deze escorts dragen mogelijk een speciaal vest zodat u ze kunt herkennen. Ze zijn er om u te helpen. Dat is hun werk.”
“Welke kleur vest zal het hebben?”, zullen de vriendelijke escorts dragen? Op het vliegveld gaat de kleurrijke reis naar het onbekende verder. “Misschien staan er escorts met je familie te wachten. Je kunt ze vragen stellen. Als je iets nodig hebt, kunnen ze je misschien helpen.” Maar misschien ook niet.
En de handboeien die je vader misschien draagt, zijn volkomen normaal. “Dit houdt hem en de anderen veilig”, stelt de brochure gerust.
Na de vlucht is het tijd om aan te komen. “Wanneer je aankomt in het thuisland van je familie, stapt je familie samen uit het vliegtuig.” En dan, volgens Frontex, wacht je een nieuw leven in een land waar je zoveel te beleven en te leren hebt. Je hoeft niet bang te zijn, want je zult heerlijke nieuwe zoetigheden en gerechten ontdekken. Je zult leuke leraren en vrienden hebben. En het prachtige nieuwe leven waar de Europese Unie je al op zo’n magische manier op heeft voorbereid in haar brochure. Wat is het toch allemaal geweldig!
En alsof dat nog niet genoeg is, bevat het boekje ook een bemoedigende spreuk die zo uit een fortuinkoekje lijkt te komen: “Niemand weet wat de toekomst brengt, maar één ding is zeker: je bepaalt je eigen toekomst.” In een land waar je helemaal niet heen wilde. Maar goed.
Want je hebt ook het poëziealbum uit de brochure, waarin je je vrienden zelf de vlag van je nieuwe vaderland kunt laten schrijven of tekenen. Er zijn kleurplaten, een pagina voor nieuwe woordenschat en zelfs een puzzelgedeelte. Deportatie was nog nooit zo kleurrijk…
…en de Europese Unie heeft waarschijnlijk zelden op een walgelijker manier gecommuniceerd: onmenselijk, harteloos en beschamend.
Alle illustraties/afbeeldingen in dit artikel zijn afkomstig uit de Frontex-brochure.
