Met dat in het achterhoofd klinkt de bewering van Starmer bij Pinewood dat hij ontevreden is over de traagheid van Whitehall nogal hol, vooral wanneer de doelstellingen die hij aankondigde feitelijk nog een laag bureaucratie toevoegen aan de openbare diensten die al verdrinken in een maalstroom van richtlijnen, niet-geïntegreerde systemen, externe adviseurs en externe adviseurs. de erfenis van mislukte hervormingen van bovenaf. In plaats van een leninistische ijver om de strijd aan te gaan luiheid van de Blob zal Starmer in plaats daarvan het slachtoffer worden van zijn overmatige identificatie met de institutionele architectuur van een staat die de transformationele projecten allang heeft opgegeven, en nu alleen maar probeert stagnatie in goede banen te leiden op basis van strikte HR-ouvertures.
Angela Rayner, de vicepremier, omschreef haar baas ooit als ‘de minst politieke persoon die ik ken’. Dat is een hoogst ongebruikelijke onderscheiding voor een inwoner van nummer 10. Het is zelfs nog ongebruikelijker voor een man met zijn achtergrond. De jonge Keir zat in de onstuimige dagen van eind jaren tachtig in de redactie van Socialistische alternatieven: het interne tijdschrift van een trotskistische micro-sekte, volgelingen van een Griekse marxist genaamd Michel Pablo. De mijnwerkers waren verslagen, recalcitrante socialistische raadsopstanden waren neergeslagen en het trendy Nieuw Links domineerde de progressieve politiek. Socialist Alternatives pleitte voor een soort diep entryisme, wat ‘entryisme’ werd genoemd sui generis”: communistische radicalen zouden zich aansluiten bij massapartijen als Labour en de politiek beïnvloeden door zichzelf in te bedden in gevestigde instellingen.
Het soort mensen dat dergelijke strategieën bepleit, is diep politiek. Ze bevinden zich in gesloten, bizarre kringen en zijn geobsedeerd door grote theorieën over de geschiedenis, politieke filosofie en machtsstrategieën. Het meeste ervan is enigszins belachelijk, fantasievol, quixotisch. Maar het vormt in ieder geval een visie. Als Starmer nog steeds het pabloïsme en het entryisme onderschrijft sui generis – even stil gepostuleerd door Peter Hitchens – dan is het de diepste, saaiste vorm van geheime politieke uitvluchten in de politieke geschiedenis. In deze lezing verbergt de premier zijn echte politieke radicalisme niet onder een respectabeler vernisje, maar probeert hij eerder de wereld ervan te overtuigen dat hij geen enkele politiek heeft.
De realiteit is veel verontrustender. Er bestaat geen geheim marxisme – er is niets. Starmers jeugdige idealisme is gedumpt. Als het al vervangen is, is het door een koud verlangen naar efficiënt bestuur en een instinctieve afkeer van bombast, radicalisme, grootse theorieën, verhalen, gebaren of gedurfde ideeën. Zijn droge, bestuurlijke benadering van de politiek zou passen bij het afgemeten ordoliberalisme van de Germaanse staatsbesturen, met hun tradities van consensus, het lutheranisme en de protestantse arbeidsethos. Pijnlijk gemeten worden is volgens Starmer een deugd. Het publiek is het daar niet mee eens. Groot-Brittannië is ongeduldig, vluchtig, rusteloos en moe van de politiek van beleefde automaten. Het partijensysteem valt uit elkaar.
En toch is er één wetgevingsgebied dat geldt als een makkelijke overwinning voor een koude utilitarist als Starmer. Het aannemen van de Wet op Assisted Dying is de voorbode van de belangrijkste verandering in de sociale wetgeving sinds de Abortuswet. De regering van Starmer zal, net als die van Harold Wilson, waarschijnlijk mislukken in haar pogingen om Groot-Brittannië opnieuw vorm te geven of een renaissance van onze industriële basis te initiëren, ongeacht hoeveel “herlanceringen” we ook krijgen. Een nieuw economisch model is moeilijk te bouwen, vooral als je niet bereid bent de status quo van gebroken middenmanagers ter discussie te stellen. Maar het begin van de Britse geassisteerde dood zal een ziekelijke en blijvende erfenis zijn die het premierschap van Starmer zou kunnen definiëren, zelfs nu het land verder achterop raakt op het gebied van economie en groei.
