Tien jaar later is Libië een puinhoop. Tripoli wordt geregeerd door bendes en er is geen enkele ontwikkeling geweest. Benghazi wordt gerund door een pro-Russische maniak. Het land is een jihadistisch trainingskamp geworden en een lanceerplatform voor mensensmokkel naar Europa.
Op dit moment is het beste scenario voor Syrië – en hoogstwaarschijnlijk de regionale veiligheid – dat Jolani zijn woord gestand doet. Wat naar voren komt is een inclusief politiek proces naar federalisme, onderschreven en ondersteund door de internationale gemeenschap, met financiering voor ontwikkeling en herstel. Er wordt een proces van overgangsjustitie opgezet voor plegers van oorlogsmisdaden, en er zijn geen jihadistische oefenterreinen uit het Wilde Westen meer die onnoemelijk veel terrorisme en conflicten over de hele wereld aanwakkeren.
Regionaal gezien zijn de effecten groot. We weten niet wat er daarna komt, maar het is uiterst onwaarschijnlijk dat een groep die voortkomt uit soennitische jihadisten veel tijd zal hebben voor het sjiitische Iran en zijn milities. In zijn huidige vorm kan Iran zijn landbrug naar Hezbollah vaarwel zeggen, waardoor beide partijen ernstig worden verzwakt en Israël wordt versterkt.
Jeruzalem zal moeten afwachten wat er op de Golanhoogte gebeurt, maar vanaf nu komen de gebeurtenissen Israël ten goede. Eén rebel ging zelfs op Israëls Channel 11: “Beste buren van de staat Israël….” hij gezegd,,Ik spreek namens mij en voor alle vrije mensen van Syrië. De volgende fase zal een fase van harmonie en vrede met de staat Israël zijn.” Of dat waar is valt te betwijfelen, maar niettemin een buitengewone uitspraak.
Een andere winnaar is Turkije, dat duidelijk HTS heeft gefinancierd en opgeleid. Het zou nu verder kunnen gaan met plannen om de Koerdische PKK, die een deel van Noordoost-Syrië bestuurt, verder te degraderen. Hoe dan ook, mijn vrienden in Koerdistan zijn nerveus en nemen contact op.
Maar de val van Assad is slecht nieuws voor Moskou. Syrië is de zuidelijke flank van Poetin, en het lijkt erop dat hij die kwijt is. Omdat hij zijn cliënt niet kan beschermen, ziet hij er zwak uit, en het kan zijn dat hij nu ook zijn marinefaciliteit in Tartus verliest. Russische vliegtuigen zijn daar de hele dag aan het landen – ongetwijfeld om hun mannen eruit te halen.
Syrië is opnieuw in revolutie, en de regio is opnieuw in beweging. Ik denk weer aan de klokkentoren van Homs. Op 18 april 2011 verzamelden duizenden zich op de basis voor een vreedzaam protest. In de vroege uren van de volgende dag verspreidden veiligheidstroepen de menigte met scherpe munitie, waarbij verschillende demonstranten omkwamen. Het “Clock Tower Massacre” leeft voort voor Syriërs, die nu hopen dat er een vorm van gerechtigheid en verbetering in hun leven zal komen. We moeten bidden dat deze hoop niet tevergeefs is.
