Onder New Labour was dit beleid echter overwegend succesvol werd verscheurdmet de bewuste bedoeling om Groot-Brittannië te transformeren in een specifiek multi-etnische – in plaats van multiraciale – samenleving, grotendeels voortgekomen uit het korte enthousiasme van die tijd voor de mondialisering. Stroomafwaarts van het toen modieuze sociaal-wetenschappelijke theorieën over de gelijktijdige onvermijdelijkheid en wenselijkheid van een dergelijke transformatie worden beleidsdocumenten zoals het invloedrijke rapport van de Runnymede Trust “De toekomst van multi-etnisch Groot-Brittannië” Er werd geduwd om Groot-Brittannië opnieuw vorm te geven als “een gemeenschap van gemeenschappen”, een werkelijk multiculturele staat die de “enge, door Engels gedomineerde, achterwaarts gerichte definitie van de natie” verwierp. Etnische identiteiten – waarvan de Britse werd voorgesteld als één van de vele – moesten worden omarmd, binnen de parameters van de nieuwe multiculturele staat, en de immigratiebeperkingen moesten worden opgeheven om dit doel te bereiken.
Toch zou de verschuiving van Labour naar een expliciet etnisch begrip van gemeenschapsrelaties niet lang duren. Volgende de etnische rellen van 2001 in Bradford, Oldham en Burnley maakte de Labour-regering een dramatische ommekeer door. Zoals de Tunesische academicus Hassen Zriba merkte op: “Plotseling werd het multiculturalisme de ziekte die dringend een oplossing nodig had.” De regering van Blair gaf opdracht tot vijf afzonderlijke rapporten, die allemaal verklaarden “dat buitensporige culturele diversiteit een belemmering is voor de interraciale harmonie, en dat gemeenschapscohesie de beste oplossing is”.
Deze nadruk op gemeenschapscohesie werd versterkt door de jihadistische aanvallen met massale slachtoffers in de jaren 2000 en 2010, die onverbiddelijk – samen met het Prevent-programma, verruimde staatsmachten op het gebied van dwang en toezicht, en de versnelde opbouw van een burgerlijk concept van Brits-zijn – leidden tot de “ gecontroleerde spontaniteit”-project, waarvan we het eindpunt in Southport hebben gezien. Terwijl de andere Noordwest-Europese staten die een multicultureel ethos hebben aangenomen, met name Zweden en Nederland, dat wel hebben gedaan sindsdien verlatenwaar de Britse staat retorisch gezien nog steeds aan vasthoudt multiculturalisme.
In de praktijk heeft de Britse staat echter stilletjes een nieuw leven ingeblazen versie van het assimilationisme aangenomen. In de afgelopen twintig jaar is er een ruime versie van verschenen Britsheid is opgebouwd rond weinig meer dan oppervlakkige nationale symboliek en de wens om etnische conflicten te vermijden, eufemistisch als ‘Britse waarden”. Interessant is Blair zelf, die nu verwerpt het multiculturalismeis onlangs een voorstander geworden van Lee Kuan Yewin wiens politieke filosofie de etnische diversiteit van Singapore eerder een kracht dan een kracht is ongewenste hinder afgeleid van goedbedoelende Britse koloniale bedoelingen.
“In de praktijk heeft de Britse staat echter stilletjes een nieuw leven ingeblazen versie van het assimilationisme aangenomen.”
Maar afgezien van het latente autoritarisme is Starmer geen Lee Kuan Yew. Zijn haperende poging om het discours na de aanval op Southport te sturen in de richting van de aanpak van ‘mescriminaliteit’ – op zichzelf een eufemisme van de Britse staat – benadrukt het ideologische onvermogen van de staat om etnische spanningen eerlijk aan te pakken en ze zo effectief te beheersen. Als het in een ander land zou gebeuren, zouden Britse journalisten en politici deze dynamiek zakelijk bespreken. Dit is tenslotte gewoon de aard van menselijke samenlevingen. Het is in de eerste plaats een van de belangrijkste redenen waarom vluchtelingen hun land ontvluchten naar Groot-Brittannië.
Maar als ze zich in ons eigen land voordoen, is een dergelijke dynamiek te gevaarlijk om zelfs maar te benoemen. In plaats daarvan worden etnische groepen eufemistisch ‘gemeenschappen’ genoemd, en wordt het door de staat beheerde vermijden van etnische conflicten ‘gemeenschapsrelaties’ genoemd. Toen Roma uit de Balkan onlangs in Leeds in opstand kwamen, reageerde dit als etnische groep op wat zij zagen als de inmenging van de Britse staat in haar levens: de Britse staat richtte zich op zijn beurt op zijn reactie op de vage “Harehills-gemeenschap”. Toen hindoes en moslims twee jaar geleden in Leicester betrokken raakten bij gewelddadige botsingen tussen gemeenschappen, was dat als rivaliserende etnisch-religieuze groeperingen, waarop de Britse staat opnieuw reageerde als een kwestie die door ‘gemeenschapsleiders’ moest worden aangepakt – het staatseufemisme voor de door haar gekozen staat. tussenpersonen, in een vorm van indirect bestuur dat is overgenomen van het koloniale bestuur.
Maar wanneer de rellen worden uitgevoerd door etnisch Britse deelnemers, zoals nu het geval is, komen de beperkingen van deze strategie aan het licht: de perceptie van een etnische, in plaats van een burgerlijke Britse of Engelse, identiteit wordt actief beschermd als staatsbeleid, net zoals is de opkomst van etnisch Britse ‘gemeenschapsleiders’. Als zodanig zijn politieke voorstanders van een Britse etnische identiteit geïsoleerd van het reguliere discours, zoals het staatsbeleid sinds de Powell-affaire is geweest: elke uiting van een dergelijk gevoel is wat Starmer bedoelt met “extreem-rechts”in plaats van enige traditioneel gedefinieerde wens om genocides uit te voeren of buurlanden te veroveren. Deze stand van zaken op het vasteland staat overigens in sterk contrast met Noord-Ierland, waar het bestaan van rivaliserende Ierse en Britse etnische groepen de basis vormt van het politieke systeem, dat door de Britse staat wordt belichaamd via het etnische machtsdelingsapparaat van het Stormont-parlement. . In Noord-Ierland is Brits-zijn een etnische identiteit; aan de andere kant van de Ierse Zee is het een duidelijk burgerlijke identiteit: dat deze constructies verschillen is eerder een functie van politiek opportunisme dan van logische consistentie.
