Het is eindelijk voorbij. Na veertien maanden van gevechten, waaronder de ergste die het land in tientallen jaren heeft meegemaakt, zijn de wapens van Libanon stilgevallen. Niets is natuurlijk zeker: de overeenkomst tussen Israël en Hezbollah kan nog mislukken, en beide partijen hebben enkele van de voorwaarden ervan al geschonden, slechts enkele uren na de looptijd van 60 dagen. Toch blijft het staakt-het-vuren van kracht, en dat doet ertoe. Hezbollah is tot in zijn kern geschokt, zijn leiders dood en zijn infrastructuur verbrijzeld en is niet langer de Libanese leviathan. In plaats daarvan geeft de door de VS tot stand gekomen overeenkomst de regering in Beiroet het mandaat om de gapende leegte die Hezbollah achterlaat, op te vullen.
Dit is belangrijk: en niet alleen voor de militie zelf, of voor de 1,4 miljoen burgers die door geweld ontheemd zijn geraakt. 35 jaar lang hebben zowel Libanezen als buitenlanders gestreden om een echte Libanese staat op te bouwen. Elke keer faalden ze, belemmerd door Hezbollah en zijn bondgenoten. Deze keer heeft Hezbollah echter misschien weinig te zeggen, ook al hangt haar eigen toekomst af van het versterken van de civiele politieke orde. Niet dat de ongelukkige politici van Libanon noodzakelijkerwijs al plannen moeten maken. Want hoewel Hezbollah zeker verzwakt is, zijn er nog steeds krachten die de Libanese democratie willen belemmeren – zowel onder de kibbelende sekten van het land als in de Islamitische Republiek Iran.
Libanese politici waren er snel bij om de implicaties van het staakt-het-vuren te begrijpen. Slechts enkele uren nadat de deal werd getekend, zei premier Najib Mikati beloofde om “het gezag van de staat over elke centimeter van het thuisland te doen gelden”, eraan toevoegend dat het Libanese leger “in de voorhoede” moet staan van een dergelijke stap. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat Mikati niet de eerste Libanese premier is die een gooi doet naar soevereiniteit. Fouad Siniora kreeg te maken met een grootschalige opstand van Hezbollah nadat hij in 2008 zijn invloed wilde ontmantelen. Drie jaar eerder vermoordde de groep Rafiq Hariri omdat hij iets soortgelijks had geprobeerd.
Bijna twintig jaar na de moord op Hariri is Hezbollah echter veel zwakker. Het feit dat het land gedwongen is de voorwaarden van het Amerikaanse staakt-het-vuren te aanvaarden spreekt boekdelen, vooral wanneer de deal bepalingen bevat die ooit onmogelijk leken. Dat omvat met name de langverwachte implementatie van Resolutie 1701 van de VN-Veiligheidsraad, aangenomen aan het einde van de oorlog met Israël in 2006, en die vereist dat Hezbollah zijn troepen ten noorden van de Litani-rivier terugtrekt. Eigenlijk woensdag overeenkomst is zelfs nog verder reikend, waarbij Hezbollah ook verplicht is zich terug te trekken van een bergtop die uitkijkt over Noord-Israël. De strategische waarde van het gebied is al eeuwen bekend: kruisvaarders bouwden in de 12e eeuw een kasteel op de top, en de ruïnes trekken tot op de dag van vandaag toeristen.
