Het Israëlische veiligheidskabinet heeft een plan aangekondigd om de hele Gazastrook te “veroveren”. Premier Benjamin Netanyahu zei op 5 mei dat het Israëlische leger (IDF) voor onbepaalde tijd in het gebied zou blijven en de humanitaire hulp zou overnemen. Wat zijn regering haar nieuwste “intensieve operatie” noemt , zal er waarschijnlijk toe leiden dat Israël heel Gaza bezet.
Israël Deze ontwikkeling mag geen verrassing zijn, gezien de eerdere retoriek van leden van Netanyahu’s kabinet. Maar de aankondiging markeert een keerpunt in het officiële beleid dat belangrijke gevolgen kan hebben.
Israëls extreemrechtse partij heeft herhaaldelijk gepleit voor de verdrijving van Palestijnen en de hervestiging van Gaza. In reactie op Netanyahu’s aankondiging zei de minister van Financiën en leider van de Religieuze Zionistische Partij, Bezalel Smotrich, dat er “geen terugtrekking zal plaatsvinden uit de gebieden die we hebben veroverd, zelfs niet in ruil voor gijzelaars”.
Smotrich voorzag dat een succesvolle Israëlische inval Gaza ‘totaal verwoest’ zou achterlaten, terwijl de Palestijnse bevolking ‘totaal wanhopig’ zou zijn en de Gazastrook zou willen verlaten.
Yair Golan, leider van de Israëlische linkse Democratische Partij , bekritiseerde de plannen voor een algehele bezetting van Gaza. Hij schreef op 5 mei op X dat de operatie was goedgekeurd “niet om de veiligheid van Israël te beschermen, maar om Netanyahu en zijn extremistische regering te redden”.
Het is een argument dat consequent is aangevoerd tegen Netanyahu’s reactie op de Hamas-aanslagen van 7 oktober. Het Hostage and Missing Families Forum bekritiseerde de regering ook voor het opofferen van het leven van de Israëlische gijzelaars in Gaza en het vergieten van het bloed van nog meer Israëlische soldaten.
Ondanks deze tegenstand zijn het de extreemrechtse politici van Israël die de macht in handen hebben en het Israëlische regeringsbeleid ten aanzien van Gaza lijken te beïnvloeden.
De doelstellingen van de regering om Hamas in Gaza uit te roeien en Netanyahu’s precaire positie als premier te versterken – evenals Trumps plan om Palestijnen uit Gaza naar buurlanden te verdrijven – hebben hen de kans gegeven hun maximalistische dromen te verwezenlijken. Dit betreft niet alleen de herbezetting van Gaza, maar ook de annexatie van de Westelijke Jordaanoever.
Gaza en de Westelijke Jordaanoever vertonen opmerkelijke verschillen. Een totale oorlog zoals die in Gaza wordt gevoerd, is op de Westelijke Jordaanoever onwaarschijnlijk, althans op dit moment. Maar er zijn talloze pogingen gedaan door verschillende onderdelen van het Israëlische systeem om Palestijnen uit hun land te verdrijven .
Het verdrijven van Palestijnen uit de Westelijke Jordaanoever
Eind 2023 woonden er naar verluidt een half miljoen Israëliërs op de Westelijke Jordaanoever, vergeleken met bijna 3 miljoen Palestijnen. In november 2024 registreerde de Israëlische Vredesbeweging Nu 141 nederzettingen die volgens haar “officieel” door de Israëlische regering op de Westelijke Jordaanoever waren opgericht (exclusief die in Oost-Jeruzalem), en sinds de jaren negentig zijn er nog eens 224 buitenposten zonder goedkeuring van de regering opgericht. Deze worden volgens de Israëlische wet als illegaal beschouwd, hoewel slechts twee van deze buitenposten ooit zijn ontruimd.
In 1993 ondertekenden de Israëlische regering en de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie, onder auspiciën van de regering-Clinton, de Oslo-Beginselverklaring (ook wel Oslo-akkoord 1 genoemd). Deze verdeelde de Westelijke Jordaanoever in drie gebieden: A, B en C. Dit zijn geen afgebakende gebieden, maar – zoals de onderstaande kaart van het Oslo-akkoord laat zien – ze maken onderscheid tussen Palestijnse steden en dorpen en gebieden onder Israëlische civiele en militaire controle, die ongeveer 60% van het totale landoppervlak van de Westelijke Jordaanoever uitmaken.
Gebied C is waar de meerderheid van de Israëlische kolonisten woont, naast momenteel 200.000 Palestijnen. Het Oslo-akkoord II verplichtte de geleidelijke overdracht van de controle over dit gebied aan de Palestijnen, maar dit is nooit gebeurd .
Uit onderzoek van de Noorse Vluchtelingenraad is gebleken dat er, ondanks dat de volledige controle over Gebied C van cruciaal belang is voor de oprichting van een levensvatbare Palestijnse staat, twee afzonderlijke planningssystemen worden gehanteerd: één voor Israëliërs en één voor Palestijnen.
De Israëlische mensenrechtenorganisatie B’Tselem heeft kritiek geuit op het Israëlische plannings- en bouwbeleid in Gebied C, omdat het “gericht is op het verhinderen van Palestijnse ontwikkeling en het onteigenen van Palestijnen van hun land”. Dit wordt bereikt door vergunningen voor Palestijnse bouw te weigeren en Palestijnse gebouwen te slopen, terwijl de bouw van Israëlische nederzettingen wel wordt toegestaan.
Ondertussen hebben de Israëlische kolonisten zich decennialang schuldig gemaakt aan intimidatie en gewelddadige aanvallen op de Palestijnen aldaar. Deze aanhoudende intimidatie heeft geleid tot de ontheemding van Palestijnse gemeenschappen . In zijn recente documentaire The Settlers filmt en interviewt Louis Theroux ultranationalistische kolonisten die duidelijk maken dat ze niets dan minachting voor de Palestijnen hebben – uitsluitend gemotiveerd door wat zij beschouwen als hun door God gegeven recht op soevereiniteit over het Grote Land van Israël.
Louis Theroux’s “The Settlers” is deeply disturbing television. The horror – the daily horror – of what happens in the West Bank gets far too little mainstream coverage. It’s great to see someone with Theroux’s profile expose a new audience to this reality. Watch it, share it. pic.twitter.com/uG8gmndvCu
— Barry Malone (@malonebarry) April 28, 2025
Als exclusieve autoriteit over Gebied C van de Westelijke Jordaanoever is Israël volgens het internationaal recht verplicht de Palestijnse gemeenschappen te beschermen. Maar een rapport van de Israëlische mensenrechtenorganisatie Yesh Din uit 2006 identificeerde toen al “een systematische ontduiking van de wet op Israëlische burgers die Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever kwaad doen”. De Israëlische autoriteiten, aldus Yesh Din, “kijken toe” terwijl de kolonisten misdaden tegen Palestijnen plegen.
2025 het ‘jaar van de soevereiniteit’
In februari 2023 werd Smotrich belast met het bestuur over het burgerleven in Gebied C. Hij heeft geen enkele moeite gedaan om zijn intenties te verbergen om de Israëlische soevereiniteit over het bezette gebied te vestigen.
Anders dan in Gaza is de annexatie van grondgebied op de Westelijke Jordaanoever geleidelijk en vaak onopgemerkt gebleven. De Palestijnse mensenrechtenorganisatie Al Haq beweert dat dit neerkomt op een feitelijke annexatie van de Westelijke Jordaanoever.
Smotrich zei deze week dat de regering door zou gaan met haar plannen om bouw in het zeer omstreden E1-gebied op de Westelijke Jordaanoever goed te keuren. Dit zou de bouw van voldoende Israëlische nederzettingen omvatten om “een miljoen inwoners te werven” .
Mocht het doorgaan, dan zou het de situatie aanzienlijk veranderen door de Westelijke Jordaanoever in feite in tweeën te delen en alle resterende hoop op een tweestatenoplossing te vernietigen. In de woorden van Smotrich: “Zo maak je de Palestijnse staat kapot.”
