De CDU heeft zojuist de overwinning verklaard – maar Duitsland is net zo verloren als altijd. Van zijn disfunctionele economische model tot zijn ineffectieve leger en het gebrek aan leiderschap in Europa met de aanval van Donald Trump, de dringende problemen van de Bondsrepubliek zullen niet worden opgelost door Friedrich Merz en zijn winnende coalitie.
Het resultaat was geen verrassing. Olaf Scholz is nu buiten beeld, zijn SPD lijdt zijn ergste nederlaag ooit, met slechts 16,4% van de stemmen. De CDU, en zijn Beierse zus, de CSU, deden het een beetje beter. Maar hun gecombineerde 28,5% – ze hadden gehoopt op meer dan 30% – maakt het moeilijk voor hen om een mandaat te claimen. Ondertussen kwam de AFD, de hard-rechtse partij die werd ondersteund door Elon Musk, op 20,8%, waardoor ze de belangrijkste oppositiepartij zijn.
De CDU/CSU, gezien zijn firewall tegen de AFD, heeft geen alternatief dan een coalitie met de SPD. Angela Merkel regeerde drie keer met dit politieke sterrenbeeld – de Grand Coalition -. Maar er was niets groots aan; Het was een coalitie van falen. Het slaagde er niet in om de oorzaken van de-industrialisering aan te pakken en het heeft niet gehaald aan de NAVO-defensie-uitgavendoelen. In plaats daarvan coseerde het naar Vladimir Poetin en keurde het de Baltische zeegaspijpleidingen uit Rusland goed. Het slaagde er niet in de economische crisis van de eurozone op te lossen en ondersteunde het immigratiebeleid dat uiteindelijk aanleiding gaf tot de AFD. Deze zelfde coalitie is nu terug in de bestuurdersstoel, zij het onder nieuw leiderschap.
Het belangrijkste – en verrassende – resultaat van het weekend was de sterke uitvoering van de linkse partij. Hoewel grotendeels afgeschreven na zijn beroemdste politicus, Sahra Wagenknecht, verdeeld in 2023 om BSW te vormen, steeg het om 8,8% van de stemmen te winnen (vergeleken met de schamele 4,97% van Wagenknecht – niet eens genoeg om een stoel te winnen). Dit betekent nu dat samen de AFD en de linkse partij meer dan een derde van de stemmen van de Bondsestag hebben – een blokkerende minderheid voor veel belangrijke stemmen, vooral voor constitutionele veranderingen. Dit cruciaal is de reden waarom de uitvoeringen van de kleine partijen veel meer uitmaakten dan of de greens nodig zouden zijn om een coalitie te vormen. En deze partijen worden een echt probleem voor Merz.
Ten eerste had de nieuwe kanselier in juni naar de NAVO -top willen reizen met een sterke toewijding aan hogere defensie -uitgaven. En hoewel de linkse partij en de AFD elkaar in elk ander opzicht haten, zijn ze het erover eens dat ze Merz het geld niet zullen geven om de Bundeswehr te versterken. Belangrijker is echter het feit dat ze een hervorming van de constitutionele fiscale regels niet zullen ondersteunen waar Merz en de SPD wanhopig op zijn.
De grondwettelijke schuldenrem van Duitsland werd in 2009 ingevoerd tijdens de fair-weersomgeving van industriële globalisering, nu al lang verdwenen. De regels, die de overheidsleningen strikt beperken, dicteren dat als Duitsland meer geld wilde uitgeven aan verdediging en hulp aan Oekraïne, deze van elders moest worden gered. Maar politiek speelde het besparen op sociale uitgaven om voor Oekraïne te betalen niet. Het is een van de redenen waarom de laatste coalitie instortte. En de nieuwe coalitie staat op het punt zich in een vergelijkbare hachelijke situatie te vinden, omdat ze, zelfs met de Groenen, nog steeds een tekort aan de tweederde meerderheid hebben die nodig is om constitutionele veranderingen aan te brengen.
Dientengevolge bevindt de linkse partij, die in principe hervormingen voor de schuldenrem ondersteunt, nu de cruciale macht in het Duitse parlement uitoefenen. Als we willen weten of Duitsland zijn meest dringende problemen gaat aanpakken – defensie -uitgaven, investeringen in infrastructuur, digitalisering, economische hervorming – kunnen we dit niet doen zonder te praten over de linkse partij. De opvolger van de oude Oost -Duitse sed en een armatuur op het Duitse politieke toneel sinds de eenwording, de partij leek eindig in 2023. Zelfs in oktober vorig jaar was het nog steeds alleen op peiling op 2,5%, ver onder de drempel van 5% die nodig is om zich te kwalificeren voor toegang in het Duitse parlement.
Maar toen, toen de Scholz -regering begin november instortte, slaagde de linkse partij erin om haar eerste conferentie zonder bitterheid in vele jaren te houden. Met het vertrek van Wagenknecht, die zich verzette tegen migratie en weigerde de Russische invasie van Oekraïne te veroordelen, verdwenen de grote ideologische debatten ook. En tijdens de nieuw harmonieuze bijeenkomst koos de partij een levendig nieuw leiderschapsduo, inclusief de voorheen onbekende Heidi Reichinnek. Eerder dit jaar hield de jonge politicus een toespraak in de Bondsdag tegen Merz’s migratiebeleid dat onmiddellijk viraal werd. En in een buitengewone omkering van fortuinen is de linker partij het grootste feest voor jongeren geworden – precies het tegenovergestelde van wat er in 2021 gebeurde, toen de kernondersteuning voornamelijk uit Oost -Duitse gepensioneerden bestond.
Het succes van de partij kwam voornamelijk ten koste van de Groenen, na hun beslissing om open te staan voor een coalitie met Merz. De greens zijn voor altijd verscheurd tussen fundis En Realosfundamentalisten versus realisten. De belangrijkste aantrekkingskracht van de realisten was vroeger dat ze electoraal succesvoller waren. Maar dat is niet langer het geval. Robert Habeck, de minister van Economie, wilde coalitiepartner worden van Merz. En in een tijdperk waarin kiezers partijen belonen die vasthouden aan hun principes, was Reichinnek in staat om al die vervreemde linkse kiezers op te scheppen.
En dus splitst Duitsland zich tussen links en rechts, terwijl het midden ertussen wordt geperst. Die centristische partijen moeten hiervoor veel van de schuld op zich nemen: ironisch genoeg heeft de firewall die ze hebben opgericht om zichzelf te beschermen tegen het extreemrechtse te beschermen alleen om het te versterken-samen met de extreem links. Alice Weidel, de AFD -leider, voorspelt inderdaad dat haar partij de CDU/CSU in de komende vier jaar zal inhalen. Ik denk dat dit realistisch is. Op dat moment zouden de centristische partijen geen andere keuze hebben dan een coalitie met elkaar aan te gaan om te kunnen regeren. De tweederde meerderheid is verloren.
“Duitsland splitst tussen links en rechts, met het midden ertussenin geperst.”
In de tussentijd heeft het centrum gewoon niet de fiscale ruimte om een significant economisch verschil te maken. Het verkiezingsprogramma van Merz bevatte € 100 miljard aan niet -gefinancierde beloften. Dit komt bovenop het tekort aan € 600 miljard in die uitgeven van beloften van eerdere regeringen. Zonder de schuldenrem zou de fiscale positie hetzelfde zijn als Frankrijk.
Hoe kon Duitsland de fiscale rem afzetten? Er zijn drie mogelijkheden. Merz zou een noodtoestand kunnen verklaren. Slechts een eenvoudige meerderheid van de stemmen is nodig om dit te passeren. Maar er zijn strikte voorwaarden voor de toepassing ervan en het is moeilijk voor te stellen dat een regering een staat van fiscale noodsituatie uitvoert om hogere defensie -uitgaven te rechtvaardigen. Een andere optie zou het creëren van een off-budget voertuig zijn ontworpen voor een specifiek doel. Dit is in het verleden gebeurd: het werd geactiveerd voor het klimaat- en overgangsfonds van € 150 miljard om de netto nulinvesteringen te betalen en zou een tweederde meerderheid vereisen om te passeren. De laatste optie is de constitutionele hervorming van de schuldrem – een lange procedure die de stemmen van de linkse partij vereist.
Er zijn geen duidelijke oplossingen voor de huidige hachelijke situatie van Duitsland. Ik zou de hervorming van de schuldrem niet helemaal uitsluiten, maar het zal klein zijn en beperkt zijn tot beleggingsinvesteringen in infrastructuur. Ondertussen zal de linker partij het moeilijk maken, vooral op de verdediging. De regering zou natuurlijk minder kunnen uitgeven aan welzijn, maar ze zouden moeite hebben om daarover een politieke overeenkomst te vinden. Wat ze echter niet kunnen doen, is het klimaat en het overgangsfonds voor defensie opnieuw gebruiken. Ook dat zou een tweederde meerderheid vereisen.
Hier is dan het probleem met het moderne Duitsland. Het is hetzelfde probleem dat de EU heft. Om iets voor elkaar te krijgen, heb je een meerderheid nodig. Dit wordt verondersteld de status -quo te beschermen en onnodige verandering te voorkomen. Maar wanneer verandering nodig is, produceert het verwoestende patstelling.
Kan een andere coalitie van kortzichtige centristen de achteruitgang van de economie arresteren, het falen van leiderschap vaststellen en de natie bevrijden van haar schadelijke politieke val? Ik denk dat we het antwoord weten.
