Deze week kwam ik tijdens mijn ronde in het ziekenhuis een 93-jarige vrouw tegen die op een karretje in een gang lag. Achter haar aan zat een 94-jarige man, eveneens op een karretje, die ook aan een terminale ziekte leed en zich ook grotendeels niet bewust was van waar hij was of wat er aan de hand was. Verderop in de lijn van wanhopige patiënten bevond zich een zwaar verdoofde en onlangs in secties gesneden 88-jarige vrouw. Ook zij wachtte op een bed. Ze kan net zo goed op Godot wachten.
De meeste consultants zullen soortgelijke verhalen hebben. De praktijk is nu zo genormaliseerd dat het heeft geleid tot een eigen subtak van de klinische praktijk: ‘corridorzorg’. Rondje doen betekent soms zelfs patiënten behandelen in de opslagruimtes. Als er een ruimte is, zal er een patiënt in zitten. Wes Streeting betreurt misschien dat hij “oprecht van streek” is door de omstandigheden waarmee patiënten worden geconfronteerd, maar de feit is dat zonder corridors de NHS zou instorten. Vorige maand wachtten zo’n 54.000 mensen meer dan twaalf uur op behandeling, gestrand bij toiletten en drankautomaten, totdat er eindelijk ruimte op de afdeling vrijkwam. En alsof dat nog niet schokkend genoeg is, is een nog groter schandaal dat Streeting niet in staat lijkt te reageren.
Waar je ook kijkt in de NHS, het staat op de rand van een ramp. In Liverpool, om een voorbeeld te geven, heeft de lokale NHS-trust onlangs de buitengewone stap gezet om een kritiek incident te verklaren, omdat een griepuitbraak het systeem onhoudbaar onder druk zette, waarbij sommige patiënten vijftig uur moesten wachten om gezien te worden. Deze stap was al snel aanleiding voor andere trusts om dit voorbeeld te volgen. Dat ondanks de historische druk van NHS Engeland om dergelijke verklaringen te vermijden vanwege zorgen over “reputatieschade”.
Er zijn veel oorzaken voor dit fiasco, en ze zijn niet allemaal medisch. Zeker, ziekenhuizen werden de laatste tijd gedwongen te kampen met een ‘quademie’ van aandoeningen van de luchtwegen, waardoor de spoedeisende hulpafdelingen al snel overweldigd werden. Ik zie dit zelf: patiënten komen steeds vaker met ernstige luchtweginfecties binnen, vaak verergerd door het eenvoudige onvermogen om hun eigen huis te verwarmen. Te midden van de chaos was de minister van Volksgezondheid opvallend luidruchtig, maar helaas niet over ziekenhuizen. In plaats daarvan heeft Streeting een groot deel van zijn tijd besteed aan het aanvallen van de controversiële opmerkingen van Elon Musk over het verzorgen van bendes.
Dit gebrek aan focus, dat ontstaat op het moment dat Labour zijn voornemen aankondigde om de hervorming van de sociale zorg uit te stellen tot 2028, is niet onopgemerkt gebleven door medische professionals. Zes maanden na zijn functie blijft Streeting’s staat van dienst op het gebied van het doorvoeren van concrete hervormingen in de gezondheidszorg opmerkelijk mager. Ik ben niet de enige die zijn zorgvuldige cultivering van een publiek profiel opmerkt dat bedoeld lijkt om hem te positioneren als een potentiële toekomstige Labour-leider in plaats van als een minister met een missie.
Maar Streeting’s streven naar meer macht mag niet ten koste gaan van de aanpak van onmiddellijke gezondheidszorgcrises. En hij lijkt niet bereid de veranderende aard van de Britse samenleving onder ogen te zien, laat staan de impact die dit heeft op de gezondheidszorg. We hebben een vergrijzende bevolking, meer eenoudergezinnen, meer alleenstaanden en kinderloze gezinnen. Tegelijkertijd beschikken steeds minder mensen over de netwerken en middelen om hen te helpen, niet alleen in tijden van crisis, maar ook om hen te ondersteunen voordat hun gezondheidstoestand in een spiraal terechtkomt.
De demografie zet de NHS ook op andere manieren onder druk. Er zijn kinderen die zorgen voor alcoholische of drugsverslaafde ouders, gezinnen die gehandicapte familieleden ondersteunen, en talloze anderen die zonder voldoende hulp met pijnlijke chronische aandoeningen moeten omgaan. De sociale druk hier is verbijsterend veelzijdig. En als het ergste toch gebeurt, belandt dit allerlei jetsam meestal op de spoedeisende hulp, vaak omdat ze hun huisarts niet kunnen zien.
Het is onwaarschijnlijk dat deze problemen binnenkort zullen worden opgelost. En wat het ministerie van Volksgezondheid heeft aangekondigd lijkt niet veel beter. Denk eens aan een nieuwe IT-upgrade, die zowel door politici als ziekenhuismanagers wordt verkondigd. In theorie zal het het boeken van afspraken eenvoudiger maken, wachtlijsten verkorten en de behandeling versterken. Maar gedurende de dertig jaar dat ik voor de NHS werk, heb ik technologische ‘oplossingen’ zien komen en gaan, ook al vertelt de realiteit ter plaatse een verhaal van uitsluiting en verspilling. Het trackrecord van de NHS op dit gebied is extreem grimmig. Het mislukte Nationale Programma voor IT van £11 miljard; de onrustige uitrol van de NHS 111-app; het recente debacle van de Covid-19-app voor het traceren van contacten – dit alles vertegenwoordigt slechts een fractie van de miljarden die worden verspild aan digitale initiatieven, die vaak meer problemen veroorzaken dan ze oplossen.
Eén reden hiervoor is de fundamentele kloof tussen beleid en praktijk. Apps zijn allemaal goed en wel voor technisch onderlegde gebruikers die vertrouwd zijn met elektronische apparaten. Maar zij vormen niet de meerderheid van de mensen die ik zie op de spoedeisende hulp. Ook zijn de gebruikelijke verdachten – oudere patiënten of mensen die moeite hebben met Engels – niet de enigen die hier last van hebben. Denk aan blinden en slechtzienden, maar ook aan mensen op het platteland zonder fatsoenlijk internet. Dit zijn ook geen randgevallen: 11 miljoen Britten hebben geen digitale basisvaardigheden, terwijl 1,5 miljoen huishoudens helemaal geen internettoegang hebben. De ironie is dat deze digitale barrières vaak degenen treffen die de gezondheidszorg het meest nodig hebben, waardoor een systeem met twee lagen ontstaat. De reddende genade, als je het zo mag noemen, is dat sommige mensen in mijn wandelgangen qua mentale vermogens zo ver zijn gegaan dat ze geen idee hebben wat er om hen heen gebeurt.
Ondertussen claimt Streeting graag dat zijn persoonlijke ervaring als kankerpatiënt hem een rol in het spel geeft, en hij zegt graag dat hij “de NHS zal redden omdat die mij heeft gered” – maar er is groeiende bezorgdheid onder het gewone personeel dat dit emotionele verhaal wordt eerder gebruikt als een politiek wapen dan als een katalysator voor betekenisvolle verandering. Waar de Tories ooit het Britse publiek in de maling namen, doet Labour nu beloften waarvan ze weten dat ze ze niet kunnen nakomen.
Om eerlijk te zijn tegenover Streeting volgt hij alleen het voorbeeld van zijn voorgangers. Van het beoordelingssysteem van John Hutton tot de noodlottige veranderingen van Andrew Lansley tien jaar later: politici hebben hun hervormingen lange tijd verkondigd als de oplossing voor de gezondheidszorgproblemen in Groot-Brittannië – zonder ooit na te denken over de onderliggende sociale krachten die de dienstverlening feitelijk vormgeven. Wat de NHS zelf betreft: managers hebben een duidelijke staat van dienst als het gaat om het mislukken van rebranding zonder fundamentele kwesties aan te pakken. Het is net een goedkope supermarkt in de kelder, die voortdurend van merk verandert om te voorkomen dat we erkennen wat we allemaal weten: ze zijn goedkoop, onsmakelijk en niet erg bevredigend.
De waarheid is dat de NHS voor te veel mensen een soort steunpilaar is geworden, die zich overgeeft aan een ongezonde levensstijl zonder na te denken over welzijn. We worden geconfronteerd met een obesitas-epidemie, een stijgend aantal gevallen van diabetes type 2 en toenemende geestelijke gezondheidsproblemen, die allemaal thuis beginnen. En toch zijn we politiek verlamd als het gaat om het bespreken van persoonlijke verantwoordelijkheid. Hetzelfde zou je kunnen zeggen over de zorg rond het levenseinde. Het huidige model waarbij ouderen in verzorgingshuizen worden ondergebracht, terwijl hun kinderen zich druk maken over de erfenis, is niet alleen financieel onhoudbaar. Het is ook moreel failliet.
Misschien bieden huishoudens met meerdere generaties in sommige gemeenschappen een potentieel model om de druk op het sociale zorgstelsel te verminderen. In plaats van de zorg als een last te zien, moeten we misschien kijken naar andere manieren om gezinnen te ondersteunen, die dan een deel van de last van het systeem kunnen wegnemen. We hoeven ook niet uitsluitend naar etnische minderheidsgemeenschappen in Groot-Brittannië te kijken. Japan heeft bijvoorbeeld een alomvattende aanpak ontwikkeld voor de vergrijzing van de bevolking en de sociale zorg, terwijl Denemarken een pionier is op het gebied van geïntegreerde gemeenschapszorgmodellen.
Deze alternatieven maken het leiderschapsvacuüm in Groot-Brittannië alleen maar opvallender.
En ondertussen zien zorgprofessionals elke dag de gevolgen van het inactiviteit van Labour. Opgestapelde patiënten in gangen zijn nog maar het begin: op mijn afdeling spoedeisende hulp heeft het personeel moeite om de basisnormen van de zorg te handhaven. We kunnen gewoon niet nog drie of vier jaar wachten om de blokkades op te ruimen. De NHS zal niet overleven, en niet alleen op de middellange termijn. Als de huidige koudegolf aanhoudt, zal Streeting wellicht gedwongen worden de noodtoestand uit te roepen, een maatregel die zeker zijn vermogen om onder druk leiding te geven op de proef zou stellen, en dat allemaal zonder een zorgvuldig opgesteld script om hem daarbij te helpen.
a.appcomments {achtergrond: #FFF; rand: 1px effen #446c76 !belangrijk; lettertypefamilie: benton-sans,sans-serif; lettertypegewicht: 600; lettertype: normaal; lettergrootte: 12px; kleur: #446c76 !belangrijk; opvulling: 12px 50px; teksttransformatie: hoofdletter; letterafstand: 1,5px; tekstversiering: geen; breedte: 100%; weergave: blok; tekst uitlijnen: centreren !belangrijk; }
