Ik vroeg de bank of zij zich ervan bewust was dat de door haar afgehandelde betalingen betrekking hadden op Iraanse olie, welke due diligence-onderzoeken zij had uitgevoerd en of zij zaken was blijven doen met Gialozoglou nadat zijn schepen in beslag waren genomen. De woordvoerder weigerde te antwoorden en zei dat “het ons beleid is” om geen commentaar te geven op specifieke klantrelaties. De bank, zo vervolgde hij, was vastbesloten om “alle toepasselijke wettelijke en regelgevende normen” te handhaven en beschikte over “rigoureuze compliance-kaders” om ervoor te zorgen dat alle transacties “gecontroleerd” werden.
Ook Eurobank Ergasias is niet de enige bank die hier bij betrokken is. De documenten hebben betrekking op verschillende andere transacties in de periode 2019-2023, elk ter waarde van miljoenen dollars en waarbij alles betrokken is, van de huur van een boorplatform tot de verzending van Iraanse olieproducten van Bandar Abbas. De details omvatten een complexe mix van energiebedrijven en financiële instellingen: maar velen zijn uiteindelijk verbonden met Kuwait Finance House (KFH), gedeeltelijk eigendom van de Koeweitse overheid en een van ‘s werelds grootste instellingen. leidend Islamitische banken. Ik heb het Kuwait Finance House benaderd, evenals de andere instellingen en banken die in de documenten worden genoemd, en heb de relevante papieren in mijn e-mails bijgevoegd. Geen van hen antwoordde.
In theorie hebben de Amerikanen natuurlijk verschillende manieren om sanctiebrekers aan te pakken. Naast het in beslag nemen van de betreffende schepen of hun lading – zoals ze in 2020 deden met de schepen op weg naar Venezuela – kunnen ze ook zogenaamde ‘secundaire sancties’ opleggen. Dit betekent het opleggen van sancties aan elk bedrijf of individu dat olie verhandelt met Iran, het bevriezen van hun tegoeden in de VS en het beboeten of aanklagen van elke Amerikaanse burger die zaken met Iran doet.
In theorie zijn de regels ook hier streng: een sanctie-expert vertelt me dat alleen het prijzen van deals met betrekking tot Iraanse olie in Amerikaanse dollars een overzees bedrijf of bank een ‘gemakkelijke prooi’ zou kunnen maken als Trump ervoor zou kiezen zijn ‘maximale druk’-campagne te hervatten.
Maar zoals uit de documenten duidelijk blijkt, is de kloof tussen theorie en praktijk enorm. Afgezien van de bedrog van de industrie – valse manifesten en warrige eigendomsnetwerken – is International Marine Services nooit onderworpen geweest aan Amerikaanse sancties. Dat geldt ook voor Eurobank Ergasias, iets wat ook geldt voor de andere entiteiten die in de documenten worden genoemd.
Niet dat de situatie hopeloos is. De afgelopen maanden heeft de regering-Biden geprobeerd te voorkomen dat Iran zwart goud verkoopt. In oktober heeft zij bijvoorbeeld sancties opgelegd 10 overzeese transport- en energiebedrijven, gevestigd in onder meer de VAE en Liberia. Eerder deze maand was het geplaatst nog eens 35 “entiteiten en vaartuigen” op de sanctielijst.
Trump belooft op zijn beurt opnieuw hard te zullen optreden. Bronnen dicht bij hem naar verluidt zeggen dat hij deze keer van plan is “Iran zo snel mogelijk failliet te laten gaan”.
Succes hier kan grote gevolgen hebben. De eliminatie van het leiderschap van Hezbollah in Libanon en de degradatie van zijn militaire middelen door Israëlische luchtaanvallen hebben de val van Assad in Syrië al bespoedigd. Zonder een cruciale bondgenoot in de regio maakt dat het Iraanse regime zwakker en kwetsbaarder dan het decennia lang is geweest – en dit, zeggen bronnen bij het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken, in een tijd waarin zijn interne populariteit op een historisch dieptepunt staat. Met zulke belangen is het geen wonder dat Ben Taleblu beweert dat als Trumps strategie van maximale druk tijdens het Biden-tijdperk rigoureus was gehandhaafd, het Midden-Oosten nu niet verwikkeld zou zijn in de oorlogen die op 7 oktober vorig jaar begonnen.
Maar hoewel de Republikeinen de Iraanse dreiging zeker serieuzer zullen nemen dan hun Democratische voorouders, zal het daadwerkelijk stoppen van de stroom illegale olie niet eenvoudig zijn. “Hierbij gaat het om meer dan alleen consumenten”, zegt Norman Roule, al 35 jaar CIA-veteraan en nu senior adviseur van de campagne voerende denktank United Against a Nuclear Iran. “Het vereist duidelijke en strenge normen om ervoor te zorgen dat internationale banken geen financiële overdrachten faciliteren die verband houden met illegale olieverkopen.”
Om dat te laten gebeuren, voegt Roule eraan toe, moeten de VS elke transactie met Iran onmiddellijk als dubieus beoordelen – net zoals Washington ook andere regeringen moet aansporen om hun verantwoordelijkheden serieus te nemen. Het lijkt erop dat maximale druk een gezamenlijke inspanning zal vergen.
