Op basis van Nietzsche en Ayn Rand creëerde LaVey de Negen satanische uitsprakeneen verzameling aforismen zoals: “Satan vertegenwoordigt het vitale bestaan in plaats van spirituele droomdromen!” en “Satan vertegenwoordigt onbesmette wijsheid in plaats van hypocriet zelfbedrog!”. Enkele jaren later volgde hij de Negen satanische zonden. Deze omvatten domheid, pretentie, kudde-conformiteit en – jammerlijk voor degenen die hun Halloween-kostuums niet onder de knie hebben – gebrek aan esthetiek. “Satanisme is de eerste vleselijke religie ter wereld”, zo stelt Mammon. “Het is de eerste religie die alleen maar gaat over je menselijke ervaring hier, en het genieten van het leven zoals jij het definieert.”
Voor LeVey dient Satan dus als boegbeeld voor de revolutionaire instincten van de mensheid. Hoewel hij altijd esoterische neigingen had – hij zei dat magiërs natuurlijke krachten konden benutten die nog door de wetenschap ontdekt moesten worden – sloot hij zich zeker niet aan bij de opvattingen over Satan die bekend waren bij boeren in kapmantels. In plaats daarvan beschouwt de CoS, samen met TST, Satan niet meer dan als een archetype. “Het oorspronkelijke Hebreeuwse woord Satan betekende tegenstander, tegenstander of aanklager”, legt Mammon uit. “Je ziet het de hele tijd in het Oude Testament. Het verwijst niet naar een specifieke godheid of zelfs maar naar de christelijke slechterik.”
En als dat nogmaals de aantrekkingskracht van satanisme aantoont – niet als een georganiseerd geloof, maar als een manier om de mainstream te verwerpen – kun je een soortgelijke flexibiliteit ontdekken in de rituelen van de religie. Alle CoS-ceremonies moeten iets hebben dat het begin en einde ervan aangeeft, meestal een bel of een gong. Maar verder is het aan de individuele satanist. De TST, opgericht in 2013, heeft eveneens een open einde. Terwijl het de af en toe Zwarte Mis die de krantenkoppen haalt, worden beoefenaars aangemoedigd om eenvoudigweg deel te nemen aan praktijken die zij persoonlijk betekenisvol vinden. Een veel voorkomend voorbeeld is de “ondoop‘ – een afwijzing van religieuze riten die op jou als kind zijn uitgevoerd – waarbij mogelijk nepbloed en ‘huidveilige vuurgel’ worden gebruikt.
En hoewel de CoS openlijk politieke gebaren afwijst, heeft de TST hun iconoclasme naar de publieke sfeer gebracht. Opmerkelijke stunts waren onder meer het oprichten van een tweeënhalve meter hoog bronzen beeld van Baphomet, een reactie op een monument van de Tien Geboden in het Oklahoma State Capitol. De TST heeft ook After School Satan Clubs opgericht, die de christelijke programmering op openbare scholen uitdagen. En waar religieus rechts zijn tanden heeft gezet in het recht op abortus, heeft TST dat ook gedaan geopend online abortusklinieken voor mensen die willen deelnemen aan het ‘religieuze abortusritueel’.
In Chili zijn leden van de Tempel van Satan berucht geworden vanwege het tarten van de normen in wat nog steeds een diep katholiek land is. Het is tenslotte één ding om satanische iconografie te gebruiken in grotendeels seculiere landen als Groot-Brittannië: zelfs hier behouden het wapenteken en het pentagram van de Boze de kracht om te choqueren. Het is iets heel anders om te doen in Chili, waar 51% mensen woont geloven in de werkelijkheid van de duivel. Hier komen lokale satanisten in kleine groepen samen om te zingen en zwarte kaarsen te branden.
Het zal misschien geen verrassing zijn dat deze acties een reactie van boze christenen hebben uitgelokt. In de VS is er, om een voorbeeld te noemen, een ‘nationale gebedsbediening’ genaamd Intercessors for America gebeden dat een TST-bijeenkomst zou worden verijdeld. In Chili hebben de belangrijkste christelijke denominaties hun krachten gebundeld om de Tempel van Satan aan de kaak te stellen. “De geschiedenis van het satanisme is algemeen bekend [and] het is vaak de oorzaak van tragedies geweest”, schreven hun leiders in een gezamenlijke verklaring.
Mammon weerspiegelt de apolitieke houding van zijn eigen sekte en is niet onder de indruk van de capriolen van de TST. Maar als de eerwaarde niet zijn uiterste best doet om zijn christelijke buren tegen zich in het harnas te jagen, krijg je niettemin het gevoel dat hij zich verzet tegen zijn baptistenopvoeding en tegelijkertijd zijn eigen gevoel van individuele identiteit laat gelden. Zoals hij het zegt: “Ik was die zesjarige die zondag vroeg hoe pinguïns het koud hielden op de ark, en geen antwoord kreeg van mijn leraren.”
Andere satanisten verwerpen hun vroegere geloofsovertuigingen explicieter, waarbij velen zich bij TST aansluiten als reactie op religieus trauma. “Alleen door een soort Freudiaanse, geïnternaliseerde, genaturaliseerde kijk op de duivel kunnen mensen zich identificeren als satanisten”, zegt Oldridge over de “Wees gegroet Satans” en de Bijbelvernietigingen. “Ze aanbidden niet echt externe duivels: ze vieren aspecten van zichzelf die onderdrukt zijn.”
Het is logisch dat veel voormalige gelovigen, getekend door hun evangelische opvoeding, deze innerlijke demonen graag willen loslaten. In een tijd waarin traditionele religie aan het afnemen is – en spirituele expressie persoonlijker wordt dan ooit – hebben de hedendaagse satanisten ervoor gekozen zich aan te sluiten bij een krachtig symbool van autonomie en vrij denken.
Het lijkt bizar dat satanisme in een tijdperk van afnemend christendom en religiositeit nog steeds een vorm van protest zou zijn, een manier om naar individuen te kijken en weg te komen van de massa. Als uw tegenstellingen afnemen, is dat dan veel meer een protest? Maar doordat het satanisme zich zo los heeft gemaakt van de moderne samenleving, is het op zichzelf een vorm van individualiteit geworden, die niet langer louter de antithese van het christendom vertegenwoordigt. In een tijdperk van individualisme heeft satanisme een duivelse aantrekkingskracht.
